Jakie szczepienia do Burkina Faso wykonać?. Czym jest malaria i zika, co zabrać w podróż oraz jak ważne są repelenty na komary w Burkina Faso?.  

• Malaria, Denga, Żółta Febra, Filariozy, Leiszmaniozy, Gorączka krwotoczna Lassa
• Śpiączka afrykańska,  oraz równie groźna tzw. Ślepota rzeczna.

• Jak więc się zabezpieczyć, co ze sobą zabrać, na co uważać oraz jakie szczepienia do Burkina Faso są obowiązkowe i zalecane?
• Co też zapobiega tym chorobom?

Za chwilę odpowiemy na te pytania, a Ty dowiesz się, jak bezpiecznie spędzić wymarzony urlop, aby do domu wrócić szczęśliwym i zdrowym.
 

Malaria w Burkina Faso

Burkina Faso niestety jest na liście krajów, gdzie występuje malaria przenoszona przez komary z rodzaju Anopheles. Malaria, nazywana inaczej zimnicą jest chorobą pasożytniczą wywoływaną przez pierwotniaki ( tzw. zarodźce malarii) i przenoszona jest przez ukłucia komarów tropikalnych. Występuje na obszarach tropikalnej i subtropikalnej Afryki, Azji, Ameryki Południowej i Środkowej oraz na wyspach południowo-zachodniego Pacyfiku i jest poważnym problemem zdrowotnym mieszkańców ciepłych stref, a zarazem stanowi główną, zakaźną przyczynę śmierci osób podróżujących w tropiki. Nikomu nie życzymy czarnego scenariusza, dlatego staramy się uczulić podróżujących na wszelakie możliwe scenariusze, a to dlatego, iż ryzyko wystąpienia transmisji malarii w Burkina Faso jest niestabilne i zmienia się co roku i to nie tylko w wybranych rejonach, lecz na terenie całego kraju i niezależnie od pory roku. Najczęstsze gatunki zarodźców wywołujące malarię w tym regionie to zarodziec sierpowaty ( w 80% ), zarodziec ruchliwy i owalny. Największe nasilenie zachorowań jest w terenie nizinnym, zalesionym i wiejskim, 2-3 tygodnie po porze deszczowej. I nie wolno szukać żadnych usprawiedliwień, że ktoś tam kiedyś był i napisał na forum, że nie widział komara. Wręcz przeciwnie - będąc tam, należy cały czas pamiętać, że Burkina Faso należy do 100 państw, które słyną nie tylko z pięknych plaż i dzikiej przyrody, ale też z komarzyc, które ciągle szukają swoich ofiar, przemieszczając się po terenie całego kraju przenosząc nie tylko malarię, ale też inne groźne choroby krwotoczne jak chociażby dengę.
 
Najwyższa aktywność komarów przenoszących malarię przypada na okres od zachodu do wschodu słońca, w miejscach blisko zbiorników wodnych (rzeki, jeziora, bagienne rozlewiska, glinianki) w miejscach zacienionych wysoka aktywność komarów może utrzymywać się przez cały dzień.

Jak unikać malarii w Burkina Faso?

Cały czas musimy pamiętać, że do tej pory nie wyprodukowano skutecznej szczepionki przeciwko malarii. Z tego powodu osoby wyjeżdżające w rejony endemiczne, w których występuje malaria, powinny stosować się do rekomendacji obowiązujących w przypadku chorób tropikalnych przenoszonych przez komary (tzw. profilaktyka nieswoista oraz zalecana chemioprofilaktyka):

• spać pod moskitierą i używać tylko skutecznych preparatów na komary tropikalne
• nosić odpowiednie ubranie (długie nogawki i rękawy), szczególnie w terenach zalesionych jak parki, safari, dżungla itp.;
• unikać przebywania na zewnątrz w okresie największej aktywności komarów, czyli od zachodu do wschodu słońca;
• stosowania w pomieszczeniach zamkniętych klimatyzacji;
• przed wyjazdem należy zgłoś się do lekarza medycyny podróży, który przepisze tabletki i poinformuje, jak je stosować;
• lekoodporność: chlorochina - dotyczy malarii zarodźca sierpowatego (Plasmodium Falciparum).

Denga w Burkina Faso - co to takiego?

Inaczej wygląda sprawa z dengą. Według danych WHO gorączka denga jest obecnie najszybciej rozprzestrzeniającą się chorobą na świecie, którą przenoszą komary. Ryzyko zakażenia dengą w Burkina Faso jest nieoszacowane i tak jak w przypadku malarii nie opracowano do dzisiaj skutecznej szczepionki.

Dengę przenosi najczęściej komar egipski (Aedes aegypti), który żeruje zazwyczaj w godzinach przedpołudniowych i późnym popołudniem. Wirus dengi występuje w ponad 100 krajach strefy tropikalnej. Zmiany klimatyczne sprawiły, że w ciągu ostatnich 20 lat liczba zachorowań zwiększyła się dramatycznie w wielu regionach świata, przede wszystkim w Ameryce Środkowej, na Karaibach, w państwach Azji oraz na wyspach Pacyfiku. Rocznie infekcji ulega od 50 do 100 milionów ludzi, natomiast liczba ciężkich przypadków dengi w ciągu roku wynosi ok. 500 tysięcy. Nadal występują duże różnice w leczeniu dengi w poszczególnych krajach. Zachorowania pojawiają się w miejscach, w których systemy opieki zdrowotnej nie mają doświadczenia w prowadzeniu działań profilaktycznych. Czasami też przychodnie i szpitale nie są przygotowane na przyjęcie dużej liczby pacjentów w krótkim czasie, a doświadczenie personelu w tym zakresie jest ograniczone. W takich warunkach wskaźniki zachorowań i zgonów są często wyższe niż w regionach, gdzie choroba występuje endemicznie od dziesiątków lat.

Przebieg kliniczny dengi może być lżejszy lub cięższy: od tzw. postaci klasycznej (czyli gorączki denga) do postaci ciężkiej (gorączki krwotocznej denga). Główne objawy gorączki denga to: wysoka gorączka, silne bóle i sztywność stawów, nudności i wymioty. Gorączka krwotoczna denga objawia się: wybroczynami na skórze, krwawieniem z nosa, ust i dróg rodnych, zaburzeniami oddychania – i może ona zakończyć się śpiączką lub śmiercią, Na dengę nie ma szczepionki ani skutecznych leków zapobiegających chorobie, dlatego jedyną ochroną jest tzw. profilaktyka nieswoista ( m.in środki na komary Mugga ) oraz leczenie objawowe.
 

W Burkina Faso bywa też Zika oraz kilka innych groźnych chorób

Wirus Zika przenoszony jest głównie przez zarażone samice komarów Aedes aegypti i Aedes albopictus, które są aktywne szczególnie w ciągu dnia od świtu do zmierzchu. Istnieją również dowody i wektorem mogą być inne komary należące do rodzaju Aedes. Wirus jest szczególnie groźny dla kobiet w ciąży, gdyż może zostać przeniesiony na płód. Zika wiąże się głównie z powikłaniami neurologicznymi: zespołem Guillain-Barré ( postępujące osłabienie mięśni, które może prowadzić do tymczasowego paraliżu ) oraz małogłowiem (zmniejszenie wielkości głowy, które może prowadzić do opóźnień rozwojowych) u niemowląt urodzonych przez kobiety ciężarne zakażone wirusem. Choroby w Burkina Faso mogą być wywoływane przez wirusy, bakterie, grzyby, ale najczęściej są to pasożyty. Jest to związane z warunkami socjoekonomicznymi, klimatem, niewystarczającymi warunkami higienicznymi, występowaniem przenosicieli (tzw. wektorów – komary, moskity, muchy, kleszcze, ślimaki), przygotowywaniem potraw i rodzajem pokarmów. O chorobach z cięższym przebiegiem pisaliśmy powyżej. Poniżej inne także bardzo niebezpieczne choroby występujące w tym rejonie:

• zakażenie wirusem Zika,
• dur brzuszny,
• filarioza,
• gorączka krwotoczna Lassa,
• gruźlica,
• HIV/AIDS,
• inwazyjna choroba meningokokowa,
• leiszmaniozy,
• malaria,
• onchocerkoza,
• robaczyce,
• schistosomatoza,
• trypanosomoza afrykańska (śpiączka afrykańska),
• wścieklizna,
• WZW typu A, B, E

Te choroby są poważnym zagrożeniem nie tylko dla Twojego zdrowia, ale i życia. W większości przypadków (tak jak przy malarii i dendze) nie ma skutecznych szczepień czy leków – dlatego w miejscach gdzie występują te choroby powinieneś stosować rygorystyczną profilaktykę i środki zapobiegawcze w postaci silnych środków na komary tropikalne zawierające DEET 

Jakie repelenty na komary stosować na terenie Burkina Faso?

Szczepienia ochronne przed wyjazdem do Burkina Faso

Ze względu na duże zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne w tym regionie, WHO, EDCD oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych ( MSZ ) zalecają przed podróżą do Burkina Faso szczepienia ochronne przeciwko takim chorobom jak: zapalenie wątroby typu A, zapalenie wątroby typu B, dur brzuszny, cholera, wścieklizna, tężec, błonica, krztusiec czy grypa.

Rozszerzenie dlaczego szczepienia do Burkina Faso są tak ważne i co jest źródłem zakażenia opisujemy poniżej:
 

Szczepienia ochronne dla podróżujących dzielą się na obowiązkowe i zalecane na podstawie Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (International Health Regulations) Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

Zakres szczepień przed podróżą powinien zostać ustalony podczas specjalistycznej konsultacji lekarskiej. Ich wybór zależy między innymi od sytuacji epidemiologicznej danego kraju, czasu trwania i celu podróży, miejsca pobytu, odporności oraz wieku podróżującej osoby.

Szczepienie przeciw grypie jest zalecane wszystkim podróżnym w wieku powyżej 6 miesięcy, szczególnie dzieciom, kobietom w ciąży, osobom powyżej 65. roku życia oraz osobom z przewlekłymi schorzeniami, takimi jak: astma, cukrzyca, choroby płuc, choroby serca, zaburzenia immunosupresyjne oraz biorcom przeszczepów narządów.

Uwaga: na półkuli północnej sezon grypowy trwa zwykle od listopada do kwietnia. Na półkuli południowej trwa od kwietnia do października. W tropikach sezon trwa cały rok.
 

Szczepienia obowiązkowe przed podróżą do Burkina Faso

Od osób udających się do Burkina Faso bezpośrednio z Polski nie są wymagane żadne szczepienia obowiązkowe (obligatoryjne). Jeżeli przybywamy do Burkina Faso bezpośrednio z krajów zagrożonych tą chorobą lub w trakcie podróży mieliśmy 12-godzinną przesiadkę w państwie, w którym żółta febra jest endemiczna służby celne mogą zażądać potwierdzenia przeprowadzenia szczepień na żółtą gorączkę.

Jeśli nie będziemy mieli przy sobie dowodu wykonania szczepienia, możemy narazić się na:

• odmowę pozwolenia na wjazd;
• przymusowe szczepienie na granicy;
• kwarantannę na własny koszt.

Przy analizie wszystkich potrzebnych szczepień i naszego wewnętrznego przekonania, zawsze należy też mieć na uwadze kwestię ubezpieczenia. Decyzja o szczepieniach to osobista sprawa każdego podróżującego, ale warto pamiętać, że większość firm ubezpieczeniowych pokrywa koszty leczenia chorób tropikalnych jedynie wtedy, gdy poszkodowany jest zaszczepiony na daną chorobę. Ta zasada nie dotyczy tylko szczepień obowiązkowych, ale również szczepień zalecanych. Z tego powodu zalecamy: zaszczep się, jeśli tylko możesz i masz jeszcze na to czas. Pamiętajmy, że taka choroba jak, np. dur brzuszny może kosztować nas więcej niż podstawowe szczepienia i nie potrzebujemy wizyty w dżungli, a źródłem zakażenia może być brudna woda z kranu, nieumyte owoce, a także nieczystości zawierające w sobie pałeczki duru brzusznego no i mamy problem.
 

Ile czasu przed wyjazdem do Burkina Faso wykonać szczepienia?

Aby wykonać niezbędne szczepienia ochronne do Burkina Faso, należy 4–8 tygodni przed wyjazdem umówić się na konsultacje do odpowiedniego specjalisty - lekarza medycyny podróży. Chociaż na te najpowszechniejsze choroby ( takie jak malaria, denga czy japońskie zapalenie mózgu ) nadal nie ma szczepień, to na inne (równie groźne choroby jak chociażby żółta febra czy dur brzuszny) warto odpowiednio wcześniej się zaszczepić. Szczepienia te odnotowywane są w tzw. żółtej książeczce, czyli Międzynarodowej Książeczce Szczepień (International Certificate of Vaccination). Książeczka ta stanowi całą dokumentację i przedstawia przyjęte dawki danych szczepień. Posłuży ona Wam na lata kolejnych podróży, a w przypadku choroby pokazujecie ją w szpitalu, gdzie lokalni lekarze wszystko już sobie z niej wyczytają. Każde udokumentowany w książeczce zastrzyk ma swoją rubrykę, w której zaznaczona zostanie data, kiedy macie przyjąć kolejną dawkę przypominającą.

Lekarze medycyny podróży przyjmują w placówkach medycyny morskiej i tropikalnej, poradniach chorób tropikalnych, certyfikowanych centrach medycyny podróży, poradniach medycyny transportu lub stacjach sanitarno-epidemiologicznych – zobacz wykaz punktów szczepień

A co ze szczepieniami, jeżeli lecą z nami nasze dzieci?

Jeżeli chodzi o dzieci, to zasady są podobne jak u dorosłych, jednak warto sprawdzić czy nasze dziecko nie potrzebuje dawek przypominających lub któreś ze szczepień nie zostało przeoczone. W przypadku stosowania indywidualnego kalendarza szczepień warto skonsultować wyjazd z lekarzem dziecka, a najlepiej z lekarzem medycyny podróży.
 

A co w przypadku wycieczki last minute, gdy do wyjazdu pozostało kilka dni?

Skorzystaj z informacji o ochronie i sposobach zapobiegania chorobom, jakie znajdują się na tej stronie i postaraj się skontaktować z lekarzem medycyny podróży nawet kilka dni przed wylotem.
 

Burkina Faso - zalecenia dla podróżujących przed wylotem.

Przed planowaną podróżą, ale nie później niż 4 tygodnie należy skontaktować się z lekarzem medycyny tropikalnej lub medycyny podróży, który udzieli informacji o zalecanej profilaktyce oraz zasadach przygotowania się do takiej podróży.

Kobiety w ciąży, a także kobiety planujące ciążę, nie powinny podróżować do obszarów występowania chorób tropikalnych. Jeżeli podróż jest konieczna, należy najpierw skonsultować się z lekarzem ginekologiem-położnikiem, który udzieli kompleksowej informacji na temat zagrożeń oraz profilaktyki w trakcie pobytu.

Osoby, które są przewlekle chore na takie choroby jak: niewydolność krążenia, choroby onkologiczne, cukrzyca, choroby płuc lub niewydolność nerek, powinny skonsultować się z lekarzem specjalistą przed podjęciem decyzji o wyjeździe w regiony występowania żółtej febry.
 

Zalecenia dla podróżujących po Burkina Faso – w trakcie pobytu

Aby uniknąć pogryzienia przez komary należy:

• stosować repelenty ( preparaty na komary tropikalne ) zawierające m.in. takie substancje jak DEET zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy, podczas przebywania na zewnątrz oraz wewnątrz pomieszczeń;
• używać turystycznych moskitier, dzięki którym będziesz mieć spokojny sen – bez komarów zainfekowanych wirusami i pasożytami;
• używać odpowiedniego ubioru okrywającego części ciała narażone na ukąszenia komarów: przewiewnego z naturalnych tkanin, najlepiej w jasnych kolorach (spódnice chroniące uda, spodnie i bluzy z długimi nogawkami i rękawami, nakrycia głowy), a miejsca nieosłonięte (kark, dłonie, stopy) chronić np. repelentem;
• pozostawać w pomieszczeniach (najlepiej klimatyzowanych lub posiadających wiatraki) wtedy, gdy komary są najaktywniejsze.

O czym warto jeszcze pamiętać?

W kraju tropikalnym należy zawsze:

• myć ręce przed posiłkami i przestrzegać zasad higieny ( w miejscach, gdzie nie mamy możliwości umycia dłoni zawsze używajmy atestowanych przez Ministerstwo Zdrowia skutecznych żeli antybakteryjnych );
• do deski klozetowej i kabiny prysznicowej używać płynu do dezynfekcji ;
• unikać kontaktu z gryzoniami, chorymi lub martwymi zwierzętami, z osobami chorymi lub ciałami osób zmarłych;
• unikać konsumpcji surowej żywności (warzyw, owoców, surówek, mięsa dzikich zwierząt);
• wybierać żywność przygotowaną w bezpieczny sposób, np. pasteryzowane mleko;
• dokładnie myć i obierać owoce oraz warzywa przed spożyciem;
• używać do picia i mycia zębów tylko bezpiecznej wody (najlepiej butelkowanej lub poddaj ją takim działaniom, aby stała się ona bezpieczna);
• robić kostki lodu tylko ze sprawdzonej wody (najlepiej butelkowanej).

A co po powrocie z regionu występowania chorób tropikalnych?

Czasem można już zapomnieć o przebytej podróży, gdy nawet po paru miesiącach może się ona przypomnieć w postaci choroby. W przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych np. wysypka, wypryski, ciągłe zmęczenie, stany gorączkowe, silne bóle brzucha, wymioty, biegunka – zwłaszcza z domieszką krwi czy nietypowe odczucia podskórne lub w oku (mogą być objawem pasożyta) zgłoś się niezwłocznie do lekarza i poinformuj o przebytej podróży.

Polecamy również Państwa uwadze:

• Choroby tropikalne, które mogą być przywiezione przez turystów do Polski
• Szczepienia do Ghany

Podsumowanie: czy w Burkina Faso należy bać się komarów?

Pobyt w Burkina Faso może być spełnieniem marzeń i wspaniałą przygodą pełną nowych przygód, dań i smaków, zapierających dech w piersiach widoków.

Aby tak było, warto się do niej skutecznie przygotować:

• zdobyć wiedzę o kraju tropikalnym;
• mieć świadomość, że wystarczy tylko jedno ukąszenie komara, by zachorować;
• doceniać rolę tzw. profilaktyki nieswoistej.

Pamiętaj ! Najważniejszym elementem podróży jest samodzielna edukacja i prewencja (zapoznanie się profilaktyką oraz lokalnymi warunkami klimatycznymi i zwyczajami).
Tak więc lecąc do Burkina Faso pamiętaj w pierwszej kolejności o skutecznych repelentach na komary tropikalne, które są podstawą profilaktyki w krajach sub i tropikalnych.
 

Udanej podróży!
 

Szczepienia do Burkina Faso - Często zadawane pytania

• Powyższe porady są jedynie sugestią i spisem informacji z wielu renomowanych źródeł jak WHO, EDCD, IAMAT.ORG, MSZ oraz wieloletniego doświadczenia autora i w przypadku problemów zdrowotnych nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Zawsze w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem !

• Informacje opierają się na stanie wiedzy z dnia publikacji i mogą ulec zmianie.