![]() |
Autor: Arkadiusz Ostojski ![]() |
Spis treści:
Podróż na Kubę to wspaniałe przeżycie, pełne niezapomnianych wrażeń, ale jest to też czas beztroski, który pozwala zapomnieć nam o czyhającym niebezpieczeństwie zarówno ze strony miejscowej ludności, jak i niebezpiecznych zwierząt i owadów — szczególnie komarów. Dlatego wybierając się na Kubę, należy odpowiednio przygotować się pod kątem profilaktyki zdrowotnej w podróży, co umożliwi nam to należyty komfort i zminimalizuje ryzyko komplikacji zdrowotnych, a w wyjątkowych sytuacjach uchroni nawet przed utratą zdrowia i życia.
Więc jeżeli jesteśmy już zdecydowani na podróż, czas zastanowić się, co zabrać na Kubę?
W subtropikalnych i tropikalnych rejonach świata jesteśmy dużo bardziej narażeni na wszelkie choroby zakaźne oraz zatrucia bakteryjne, przegrzania słoneczne, ugryzienia przez drapieżniki, ukąszenia owadów, poparzenia przez rośliny czy meduzy. W rejonach tych warunki sanitarne są czasem na bardzo niskim poziomie, podobnie jak opieka medyczna, która w skrajnych przypadkach może być nawet całkowicie niedostępna. Sprzyja to łatwemu rozprzestrzenianiu się niebezpiecznych chorób (zwanych potocznie tropikalnymi), które mogą pokrzyżować nawet najciekawsze plany urlopowe. W wielu sytuacjach będziemy skazani tylko i wyłącznie na siebie.
Podstawą bezpiecznej podróży oraz wakacji w krajach o niskim poziomie medycznym i sanitarnym jest profilaktyka, a większość problemów zdrowotnych w podróży łączy wspólna cecha: można im skutecznie zapobiegać odpowiednim przygotowaniem. W medycynie podróży zawsze sprawdza się zasada, że lepiej zapobiegać, niż leczyć.
Co roku w rejony, w których występują różne zagrożenia dla zdrowia, wyjeżdża tysiące Polaków, a badania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dowodzą, że połowa z nich miała problemy zdrowotne spowodowane wyjazdem, w związku z tym, to właśnie podróżni powinni mieć możliwość uzyskania jak największej ilości informacji z zakresu profilaktyki zakażeń oraz wskazówek dotyczących zastosowania ich w praktyce, szczególnie w przypadku wyjazdów do krajów subtropikalnych i tropikalnych. Dlatego osobom planującym podróż na Kubę – państwa, które wykazuje wysoki stopnień zagrożenia dla zdrowia, zaleca się szczepienia przeciwko chorobom zakaźnym. Niestety, na chwilę obecną nie ma szczepionek przeciwko najgroźniejszym chorobom, które przenoszą komary, jak: malaria, denga czy zika, ale na inne warto się zaszczepić, by zmniejszyć ryzyko zachorowania. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że egzotyczny wyjazd może się dla nich skończyć groźną dla zdrowia i życia chorobą.
Turyści powinni mieć świadomość zagrożeń i pamiętać, że przed wyjazdem, jak i w czasie pobytu obowiązują pewne zasady, które pozwolą ustrzec się przed niebezpieczeństwem. Warto więc dołożyć wszelkich starań, aby zapewnić sobie i swoim bliskim komfort i bezpieczeństwo podczas podroży w regiony, gdzie takie ryzyko istnieje.
Komary nie muszą być widoczne, ale istnieją i wystarczy tylko jedno ukąszenie, aby zniszczyć nam urlop pytaniem: czy wrócę do domu zdrowa / zdrowy?
Artykuł 13 ustawy o turystyce z 23 sierpnia 1997 r. obliguje biura podróży do informowania o zagrożeniach chorobami tropikalnymi oraz udzielenia, choć skróconych wskazówek, jak zabezpieczać się przed tego rodzaju problemami zdrowotnymi. Jeżeli jednak biuro podróży nie dopełni tego obowiązku, osoba zainteresowana powinna pamiętać o zasięgnięciu informacji we własnym zakresie.
Za granicą informowanie swoich klientów o niebezpieczeństwach oraz zagrożeniach płynących ze zwiedzania krajów tropikalnych jest normą powszechnie przestrzeganą przez biura podróży. Informacje przekazywane są na podstawie danych z krajowych Ośrodków Medycyny Tropikalnej, Inspekcji Sanitarnych, Światowej Organizacji Zdrowia, Europejskiego Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób, Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób oraz Ministerstwa Spraw Zewnętrznych. W Polsce jednak większość biur nie informuje dogłębnie podróżnych, w jaki sposób należy się zabezpieczyć, jakie są niebezpieczeństwa oraz w jaki sposób im przeciwdziałać. Krajowa baza informacji o zagrożeniach jest dosyć uboga, a grupy osób, które usiłują zmienić ten stan rzeczy to zawodowi podróżnicy i wysoko wyspecjalizowani lekarze medycyny podróży, których zawsze należałoby odwiedzić przed takim wyjazdem – listę poradni i lekarzy znaleźć można w zakładce „Poradnie i lekarze”. Zachęcamy także do zapoznania się z listą chorób, które Polacy najczęściej przywożą z tropikalnych wakacji. Najpopularniejsze z nich to: dur brzuszny, wirusowe zapalenia wątroby, salmonelloza, leiszmanioza, czerwonka, choroby skóry, zapalenia opon mózgowych, malaria, żółta febra, denga i HIV. Ryzyko zakażenia się tropikalną chorobą zależy oczywiście od rodzaju wypoczynku i przeprowadzonej profilaktyki. Lekarze medycyny podróży cały czas podkreślają, że osoby przebywające w ośrodkach all inclusive, także są narażone na niebezpieczeństwo związane z ryzykiem zachorowania na tropikalne choroby. Posłużmy się prostym przykładem: kelner, podający turyście drinka z lodem ze skażonej wody, może przyczynić się do zakażenia klienta amebą. Zatem niezależnie od celu i charakteru wyjazdu, w trosce o własne bezpieczeństwo, turyści powinni szczepić się oraz stosować środki zapobiegawcze, takie jak repelenty na komary, preparaty do opalania czy żele antybakteryjne. Pomoże to zniwelować problemy zdrowotne, a także ułatwi zapobieganie im w przyszłości.
Pomimo występowania zagrożeń, które nierzadko kończą się pobytem w szpitalu, wg badania Sanofi Pasteur, aż 70 procent Polaków bagatelizuje zabezpieczenia przed wyjazdem w strefę międzyzwrotnikową. Pytani następnie przez lekarzy, dlaczego tak zaniedbali własne zdrowie — twierdzą, że wydatek rzędu 300-500 zł nie mieścił się w urlopowym budżecie, gdzie wycieczka kosztuje często kilkadziesiąt tysięcy. Należy jednak zdać sobie sprawę, iż taka jednorazowa zapobiegliwość może uchronić nas przed śmiertelnymi chorobami tropikalnymi. Warto więc na kilka tygodni przed wakacjami marzeń umówić się w poradni medycyny podróży na wykonanie badań i sprawdzenie, jakie szczepienia na Kubę są wymagane i zalecane.
Bardzo istotną czynnością jest też rejestracja w systemie Odyseusz, gdyż w przypadku wystąpienia sytuacji nadzwyczajnych za granicą, MSZ będzie mogło się z nami skontaktować, udzielić niezbędnych informacji oraz pomocy poprzez właściwą placówkę dyplomatyczno-konsularną.
W przygotowaniu zdrowotnym do wyjazdu bez wątpienia pomoże nam zapoznanie się z informacjami na temat danego kraju. Powinniśmy sprawdzić, na jakie ewentualne zagrożenia jesteśmy narażeni. Przydatne jest sporządzenie listy potrzebnych rzeczy na wyjazd. Należy wybrać się z wizytą do specjalistycznej poradni lekarskiej dla podróżujących, gdzie podczas konsultacji lekarz medycyny podróży udzieli kilku fachowych i bardzo przydatnych wskazówek, między innymi:
Uwaga! Do poradni medycyny podróży należy zgłosić się w terminie około 4-8 tygodni przed planowanym wyjazdem. Taki okres pozwoli na sprawne zaplanowanie optymalnej profilaktyki oraz przeprowadzenie koniecznych szczepień. Jeżeli natomiast nie masz już czasu na taką wizytę, postaraj się zastosować do innych zaleceń przedstawionych w tym poradniku.
W celu dobrego przygotowania należy naświetlić lekarzowi pewne aspekty, takie jak:
Więcej: Szczepienia zalecane przed wyjazdem na Kubę
Czasem do ustalenia wskazań lekarskich potrzebny jest nawet szczegółowy plan wycieczki. Na taką wizytę warto zabrać zatem także dokładny program podróży, a nie tylko listę odwiedzanych krajów.
Bardziej rozszerzone listy, co spakować na Kubę opisujemy poniżej.
Na Kubie na komary należy stosować tylko sprawdzone środki z dużą zawartością substancji czynnej
Liczbę przedmiotów należy dopasować pod kątem długości pobytu, rodzaju bagażu oraz ilości planowanego prania.
Na jakim dokumencie podróży można przekroczyć granicę Kuby?
Obywatele Polski planujący podróż na Kubę są zobowiązani do uzyskania odpowiedniej wizy lub tzw. karty turysty (Tarjeta de Turista), przeznaczonej wyłącznie do celów turystycznych. Karta turysty umożliwia jednorazowy wjazd na terytorium Kuby i pobyt do 90 dni, z możliwością jednokrotnego przedłużenia o kolejne 90 dni na miejscu.
Przed wyjazdem zaleca się skontaktowanie z Ambasadą Kuby w Warszawie lub sprawdzenie aktualnych informacji na oficjalnych stronach rządowych, aby upewnić się co do obowiązujących procedur i wymogów wjazdowych.
Na Kubę warto zabrać odzież przeciwdeszczową oraz lekkie, letnie ubrania. Spakuj również nakrycie głowy chroniące przed intensywnym słońcem. Podczas wizyt w miejscach kultu religijnego należy pamiętać o stosownym ubiorze oraz przestrzeganiu panujących tam zwyczajów i norm. Warto wybierać lekką odzież, która zapewni ochronę przed słońcem i upałem. Niezależnie od regionu, w którym będziesz przebywać na Kubie, dobrze jest mieć przy sobie zarówno letnią odzież, jak i ubrania na wypadek tropikalnych opadów, które mogą się zdarzyć. W walizce powinny znaleźć się buty oraz ubrania wykonane z naturalnych, przewiewnych i oddychających materiałów, takich jak bawełna czy len, które szybko schną i są wygodne w tropikalnym klimacie.
Jeśli chodzi o bieliznę i skarpetki, dobrze jest przyjąć zasadę codziennej zmiany na nową, więc zapakuj tyle sztuk, ile dni planujesz spędzić na Kubie, plus dwie zapasowe pary. Dzięki temu zapewnisz sobie komfort i wygodę przez cały wyjazd.
Do codziennego użytkowania w kurorcie przydadzą się klapki, japonki lub lekkie sandały, które są idealne na basen lub spacery wzdłuż plaży.
Jeśli planujesz kąpiele w morzu lub odkrywanie podwodnych atrakcji, takich jak rafy koralowe, warto zabrać buty do wody. Chronią one stopy przed skaleczeniami od kamieni, koralowców czy muszli, które mogą znajdować się na dnie. Tego rodzaju obuwie jest także przydatne, jeśli planujesz aktywności w bardziej dzikich, mniej uczęszczanych plażach Kuby.
Na Dominikanie korzystajmy tylko z wysokich filtrów SPF
Na Kubę warto zabrać przede wszystkim leki przyjmowane na co dzień z powodu chorób przewlekłych.
Na Kubie stosuje się głównie gniazdka elektryczne typu A i B, które są standardem w Ameryce Północnej. Gniazdka typu A charakteryzują się dwoma płaskimi, równoległymi otworami i są najczęściej spotykane w gospodarstwach domowych oraz miejscach publicznych. Gniazdka typu B posiadają dodatkowy trzeci otwór przeznaczony dla bolca uziemiającego, co zapewnia większe bezpieczeństwo użytkowania urządzeń elektrycznych. Ten rodzaj gniazdek występuje głównie w nowoczesnych instalacjach elektrycznych, takich jak hotele, centra turystyczne czy nowo wybudowane obiekty.
Standardowe napięcie elektryczne na Kubie wynosi 110 V przy częstotliwości 60 Hz, co odpowiada amerykańskim standardom. W wielu miejscach, szczególnie w hotelach obsługujących turystów z Europy, można spotkać także gniazdka typu C oraz L, które są bardziej zbliżone do europejskich standardów. Gniazdka typu C mają dwa okrągłe otwory i są powszechnie stosowane w większości krajów europejskich. Z kolei gniazdka typu L posiadają trzy otwory – dwa okrągłe i jeden centralny do uziemienia. W takich miejscach napięcie wynosi zazwyczaj 220 V, co może być korzystne dla urządzeń przystosowanych do europejskiego systemu zasilania.
Przed podróżą na Kubę warto zaopatrzyć się w odpowiednie adaptery do gniazdek elektrycznych, szczególnie jeśli korzystamy z urządzeń zakupionych w Europie, które mogą nie pasować do gniazdek typu A/B. Adaptery są szeroko dostępne w sklepach z akcesoriami podróżnymi lub elektroniką i pozwalają na bezproblemowe podłączenie urządzeń. Ponadto, jeśli nasze urządzenia nie obsługują napięcia 110 V, warto rozważyć zakup konwertera napięcia. Większość nowoczesnych sprzętów, takich jak laptopy, tablety czy ładowarki do telefonów, jest przystosowana do pracy z napięciem od 100 V do 240 V. Jednak starsze urządzenia, jak suszarki do włosów czy golarki, mogą wymagać specjalnego przekształtnika napięcia.
Odpowiednie przygotowanie się do różnic w systemie elektrycznym na Kubie pozwoli uniknąć problemów z ładowaniem urządzeń i zapewni komfortową podróż.
Na Kubie nie w każdym hotelu w pokojach są też podwieszone moskitiery, które chronią nas w nocy podczas snu przed groźnymi moskitami i komarami, dlatego dodatkowo warto zaopatrzyć się w specjalne urządzenie do kontaktu Mugga Elektro, które zabija komary w pomieszczeniach.
W ostatnich latach na Kubie nasila się przestępczość pospolita, głównie ze względu na zubożenie społeczeństwa. Coraz częściej zdarzają się kradzieże w pokojach hotelowych i kwaterach prywatnych (casas particulares). Wzrasta też liczba włamań do samochodów, kradzieży torebek damskich, biżuterii, sprzętu fotograficznego i telefonów komórkowych.
Nie należy pokładać zbyt dużych nadziei w miejscowej policji. Składanie wyjaśnień na policji może trwać wiele godzin i dać niewielki skutek.
O kradzieży paszportu należy jednak bezwzględnie zawiadomić policję.
Zdarzają się natomiast przypadki wyłudzania pieniędzy przez policjantów, którzy zatrzymują pojazdy z wypożyczalni (na rejestracji turystycznej) pod pretekstem wykroczeń komunikacyjnych.
W stolicy należy unikać poruszania się, zwłaszcza po zachodzie słońca, po takich dzielnicach jak Centro Habana (okolice dawnego barrio Colón, ulice Amistad i Monte), Habana Vieja (ulice Sol, Jesus Maria, Aguacate), a także Lawton, Cerro, 10 de Octubre, San Miguel del Padron, Arroyo Naranjo.
Kuba leży w strefie aktywnej sejsmicznie. Od czerwca do listopada występuje zagrożenie huraganami.
Od kilku lat odnotowuje się przypadki zarażenia wirusem Zika. Zalecamy stosowanie się do zaleceń Głównego Inspektoratu Sanitarnego, szczególnie dotyczy to kobiet w ciąży lub planujących zajście w ciążę.
W okresie od maja do listopada nasila się na Kubie ryzyko zachorowań na dengę. Wysokie temperatury, wysoka wilgotność powietrza oraz intensywne opady deszczu (burze tropikalne) sprzyjają rozmnażaniu się komarów. Większość zachorowań odnotowuje się w dużych aglomeracjach miejskich, szczególnie w miejscach o niskim poziomie higieny.
Od 2012 roku występują na Kubie przypadki zakażenia bakterią cholery.
Należy przestrzegać zasad higieny tropikalnej: pić tylko wodę butelkowaną, dokładnie myć ręce przed każdym posiłkiem, nie jeść owoców ze skórką, sałat, surowego mięsa itd.
Zalecane są m.in. szczepienia przeciwko WZW A i B, błonicy, tężcowi, polio, durowi brzusznemu. W sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień należy kontaktować się z wojewódzką stacją sanitarno-epidemiologiczną lub specjalistą ds. medycyny tropikalnej.
Występuje okresowo zagrożenie takimi chorobami, jak: ameboza, wirusowe zapalenie spojówek oraz rzadziej gorączką Chikungunya (wirus przenoszony przez komary).
Osoby z chorobami układu krążenia przed podróżą powinny skonsultować się z lekarzem. Z uwagi na występujące okresowo burze elektromagnetyczne osoby z rozrusznikiem serca powinny zasięgnąć przed podróżą porady lekarza specjalisty.
Nie wszystkie miejscowe biura podróży zapewniają opiekę lekarską uczestnikom wycieczek grupowych. W niektórych większych hotelach obecny jest lekarz pierwszego kontaktu (koszt wizyty to równowartość ok. 720 CUP lub płatność kartą 30 USD lub równowartość w innej walucie wymienialnej). W Hawanie specjalistyczną opiekę medyczną na dość dobrym poziomie oferują: Centro de Investigaciones Medico-Quirurgicas CIMEX (calle 216 y 11B, Siboney), Clinica Central Cira Garcia (calle 20 y avenida 41 No. 4101, Miramar), Hospital Hermanos Ameijeiras (calle San Lazaro 701, Centro Habana), Hospital Ortopedico Frank Pais (avenida 51 No. 19603, Marianao), Clínica Internacional Camilo Cienfuegos (calle L y 13, Vedado). Apteki międzynarodowe oferują leki w ograniczonym zakresie; ich ceny są wysokie. Dzień pobytu w szpitalu (z wyżywieniem, bez lekarstw i zabiegów) kosztuje równowartość w walucie wymienialnej ok. 130 USD za pierwszy dzień i ok. 90 USD za każdy następny, wizyta lekarska 30-50 USD, analizy ambulatoryjne do 30 USD, założenie gipsu ok. 25 USD. Placówki medyczne honorują karty kredytowe, o ile nie są one wydane przez banki amerykańskie lub z kapitałem amerykańskim. Za usługi wystawiane są rachunki, które mogą stanowić podstawę do ubiegania się o zwrot poniesionych kosztów leczenia. Placówki służby zdrowia obsługujące cudzoziemców znajdują się w każdym większym mieście.
Polskie prawo jazdy jest honorowane przez okres 6 miesięcy od daty przekroczenia granicy, zaleca się jednak posiadanie międzynarodowego prawa jazdy. Nie ma obowiązku wykupienia ubezpieczenia OC, AC czy NW. Spółka ASISTUR SA oferuje ubezpieczenia komunikacyjne. Ubezpieczenie wymagane jest jednak w przypadku wynajmu pojazdu kołowego lub jednostki pływającej. Jest ono z reguły wliczane w cenę wynajmu. Należy tego dopilnować we własnym dobrze pojętym interesie. Polskie polisy komunikacyjne nie są uznawane.
Paliwo należy tankować wyłącznie na stacjach benzynowych ORO NEGRO lub CUPET/CIMEX. Samochody z wypożyczalni mogą być tankowane jedynie paliwem wysokooktanowym (94 oktany).
Należy zachować nadzwyczajną ostrożność, gdyż kierowcy na Kubie często nie używają kierunkowskazów (nierzadko sygnalizują skręt ręką). Pojazdy często nie mają świateł, w tym nawet postojowych. Zaleca się unikanie jazdy po zmroku (w tym autostradami) ze względu na stan nawierzchni, brak oświetlenia oraz poruszanie się po drogach ludzi i zwierząt. Piesi powinni zachować szczególną ostrożność, gdyż kierowcy nie zatrzymują się przed przejściami przez jezdnię. W przypadku uczestniczenia w kolizji lub wypadku drogowym kierowca nie będzie mógł opuścić terytorium Kuby do czasu zakończenia dochodzenia przez miejscową policję, co może trwać nawet kilka tygodni.
W związku z sytuacją epidemiologiczną prowadzone są kontrole na granicach między prowincjami. Nie ma ograniczeń w podróżowaniu po kraju z wyjątkiem oznakowanych stref specjalnych (w tym amerykańskiej bazy wojskowej w Guantanamo). Po Kubie najwygodniej podróżować autobusami dalekobieżnymi Astro i Vía Azul. Warto zapytać także w hotelach o możliwość zakupu samego przejazdu do innej miejscowości. Samochód można wynająć w jednej z sieci rent-a-car: Transtur i Transgaviota. Liczba samochodów jest bardzo ograniczona i często zdarza się, że pomimo dokonania rezerwacji ze znacznym wyprzedzeniem samochody nie są dostępne na miejscu. Można korzystać bezpiecznie z usług korporacji taksówkowych Cubataxi (w Hawana tel. 7855 5555).
Cudzoziemiec, który nie korzysta z usług hoteli, może się zatrzymać na nocleg jedynie w kwaterach prywatnych (casas particulares) mających licencje uprawniające do przyjmowania turystów. Podczas szukania kwater prywatnych należy zwrócić uwagę na standard, ponieważ za taką samą cenę można znaleźć kwatery o bardzo różnym poziomie świadczonych usług. Z usług kwater prywatnych turysta indywidualny może skorzystać po odbyciu obowiązkowej kwarantanny jednym z wyznaczonych do tego hoteli.
Prawo
Miejscowe władze surowo zwalczają przestępczość narkotykową. Wysokie kary więzienia grożą również za organizowanie lub sprzyjanie nielegalnej emigracji obywateli kubańskich. Za kontakty z dysydentami może grozić zatrzymanie. Za każdy dzień pobytu w areszcie imigracyjnym pobierana jest opłata w wysokości równowartości ok. 40 USD.
Nie ma przepisów, które umożliwiałyby cudzoziemcom odzyskanie przy wyjeździe podatku VAT za zakupione na Kubie towary.
Banki, urzędy, instytucje użyteczności publicznej i punkty handlowo-usługowe nie honorują kart kredytowych ani czeków, w tym czeków podróżnych, wydanych przez banki amerykańskie lub inne banki z udziałem kapitału amerykańskiego. Przed wyjazdem z Polski należy dowiedzieć się we własnym banku, czy posiadane karty kredytowe będą uznawane na Kubie. Istnieje możliwość przekazania środków pieniężnych z Polski za pośrednictwem Agencji ASISTUR S.A. - adres w Hawanie: Prado 208, między Colon i Trocadero, tel. (53) 7862 86 24, 862 8794, faks (53) 7866 5567. Wpłata musi być dokonana w euro. Agencja Western Union realizuje wyłącznie limitowane przekazy pieniężne z terytorium USA na rzecz osób zamieszkałych na stałe na wyspie.
W rozliczeniach gotówkowych na rynku wewnętrznym dla turystów i cudzoziemców obowiązującą walutą jest peso kubańskie CUP. Najłatwiej wymienialne na CUP waluty to: euro, dolar kanadyjski, funt szterling, frank szwajcarski. Na terenie kraju funkcjonuje sieć państwowych kantorów wymiany walut - CADECA. Kantory oraz banki kupują waluty po zmiennym kursie, w którym za punkt referencyjny przyjęto kurs 1 USD = 120 CUP. Natomiast sprzedaż walut jest możliwa tylko w wybranych 37 kantorach na terenie całego kraju. Jednorazowo każda osoba jest uprawniona do nabycia 100 USD lub równowartości tej kwoty w innej walucie wymienialnej. W rozliczeniach bezgotówkowych nadal obwiązuje stały kurs 1 USD = 24 CUP.
W porównaniu z Polską ceny w kubańskich sklepach są średnio dwu-trzykrotnie wyższe. Możliwe jest dokonywanie zakupów w sklepach należących do państwowych sieci handlowych, gdzie płatności dokonuje się w CUP lub sklepach tzw. MLC, które przyjmują płatności tylko kartą płatniczą w walucie wymienialnej. W praktyce dokonanie zakupów w sklepach jest bardzo trudne w uwagi na braki w zaopatrzeniu. Owoce, warzywa i mięso wieprzowe można kupować za CUP na bazarach i w kioskach z warzywami.
Koszt połączenia telefonicznego z Polską to ok. 25 CUP za 1 minutę z telefonu stacjonarnego i 37,50 CUP za 1 minutę z telefonu komórkowego.
Praktycznie nie funkcjonuje komunikacja miejska, jakkolwiek w ostatnim czasie nastąpiła pewna poprawa na niektórych liniach autobusowych. Ze względów bezpieczeństwa odradza się jednak podróże autobusami miejskimi (Omnibus Metropolitano). Względnie bezpieczne jest korzystanie ze wspólnych taksówek (taxi compartido/almendrón/maquina), które mają wyznaczone trasy - cena za przejazd wynosi 50 - 100 CUP zależnie od dystansu.
Kontrola dokumentów oraz bagażu na lotnisku często jest opieszała i należy przygotować się na długie kolejki i nawet do 2h godzin oczekiwania na bagaż.
Na Kubie dostęp do internetu jest bardzo ograniczony. Istnieją punkty WiFi (m.in. w hotelach i centrach większych miast), do których można podłączyć się po zakupie karty-zdrapki (cena: 25 CUP za godzinę, do nabycia w punktach ETECSA i hotelach). Transfer danych w roamingu jest bardzo kosztowny (ok. 50 PLN za 1 MB).
Powyższe porady są jedynie sugestią i spisem informacji z wielu renomowanych źródeł jak WHO, EDCD, IAMAT.ORG, MSZ oraz wieloletniego doświadczenia autora i w przypadku problemów zdrowotnych nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Zawsze w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem !
Informacje opierają się na stanie wiedzy z dnia publikacji i mogą ulec zmianie.