Kleszczowe zapalenie mózgu. Jakie są pierwsze objawy ?

Odkleszczowe zapalenie mózgu, czyli inaczej KZM, to wbrew pozorom niezwykle groźna choroba. Choć u wielu może przebiegać dosyć łagodnie, to powikłania bywają mocno niebezpieczne dla zdrowia człowieka! Objawy kleszczowego zapalenia opon mózgowych są różnorodne, u niektórych mogą to być niewielkie zawroty głowy, czy ból, a u innych ciężkie zapalenie mózgu. W jaki sposób walczyć z objawami, jakie wyróżniamy jeszcze objawy kleszczowego zapalenia opon mózgowych, dlaczego tak ważna jest profilaktyka i zwracanie uwagi na wszelkie symptomy?

Może Cię też zainteresować:

Objawy kleszczowego zapalenia mózgu mogą wystąpić już po kilku dniach od zakażenia, jednak najczęściej pierwsze symptomy można zaobserwować dopiero po około tygodniu lub dwóch. W przypadku łagodnego przechodzenia tej choroby objawy nie są aż tak widoczne oraz inwazyjne, zazwyczaj przypominają zwykłą grypę, dlatego chory może nawet nie powiązać tych symptomów z groźną chorobą. Jedną z pierwszych, właściwych oznak faktu zachorowania na odkleszczowe zapalenie mózgu, jest oczywiście ukąszenie przez kleszcza. W momencie zauważenia tego insekta na swoim ciele, niezwłocznie należy udać się do szpitala, w celu wyciągnięcia go oraz poddania badaniom laboratoryjnym na różnorodne choroby, w tym na odkleszczowe zapalenie mózgu oraz boreliozę. Dzięki temu można dowiedzieć się, czy kleszcz był zarażony oraz czy przekazał groźną chorobę dalej. Niestety, kleszcze w momencie wkłucia przekazują choremu wszystkie wirusy, dlatego, jeśli insekt ten był zakażony, jest pewne, że pacjent także się zarazi. Nie zawsze jednak chory wie, że został ugryziony wcześniej przez kleszcza, ponieważ niekiedy owad ten sam odpada od ciała. Wirusowe kleszczowe zapalenie mózgu- objawy tego schorzenia zwykle przypominają na początku zwykłe, cięższe przeziębienie lub grypę.

odkleszczowe zapalenie mózgu objawy

Kleszczowe zapalenie opon mózgowych kiedy pierwsze objawy

Pierwsze objawy kleszczowego zapalenia opon mózgowych nazywają się fazą zwiastunową choroby i zazwyczaj przebiegają dosyć łagodnie. Mogą pojawić się nawet po 4 tygodniach od ukąszenia kleszcza, choć zwykle chory obserwuje je szybciej. W tej fazie pacjent zazwyczaj uskarża się na bóle głowy, a także na sztywnienie karku. Ten ostatni objaw występuje dlatego, że odkleszczowe zapalenie mózgu jest chorobą, która atakuje nerwy człowieka. Kolejne symptomy odkleszczowego zapalenia mózgu mogą pojawić się już po kilku dniach, pacjent zazwyczaj nadal skarży się na wysoką gorączkę, pojawiają się dreszcze, a nawet omamy. Jest to zazwyczaj sygnał do podjęcia natychmiastowej hospitalizacji pacjenta. Warto wspomnieć, że nie należy lekceważyć już pierwszych objawów tzw. fazy zwiastunowej. Jeśli objawy grypopodobne nie ustępują po około 3 dniach stosowania leków przeciwzapalnych, niezwłocznie należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu.

Najczęstsze objawy kleszczowego zapalania mózgu w pierwszym stadium choroby

Przypominają infekcje grypopodobne, dla którego charakterystyczne jest:

gorączka i bóle głowy,
złe samopoczucie, zmęczenie,
katar, nudności,
bóle stawów, bóle krzyżowe,
brak apetytu,

objawy odkleszczowego zapalenia mózgu

Po fazie zwiastunowej zwykle wielu ludzi dochodzi do siebie, objawy mijają i bez przeszkód można wrócić do wszystkich obowiązków. Wiele osób nie zdaje sobie właściwie sprawy z faktu, że przeszło chorobę. Jeżeli choroba nie ustaje, a wręcz się nasila i chory zostaje hospitalizowany, to jednoznacznie jest to znak, że schorzenie przeszło w fazę objawową. Faza ta zwykle charakteryzuje się zapaleniem opon mózgowych lub mózgu. Chory uskarża się na dreszcze, bardzo wysoką gorączkę, dochodzącą nawet do 41 stopni, omamy, nierzadko też następuje utrata przytomności. Pojawiają się także duszności i problemy z oddychaniem. Faza objawowa leczona jest tylko i wyłącznie poprzez hospitalizację chorego. W fazie tej można zaobserwować również sztywnienie karku, oczopląs, bardzo często dochodzi także do porażenia nerwów np. twarzy, czy ciała, ponieważ choroba ta ma niezwykle charakterystyczne objawy. Kleszczowe zapalenie opon mózgowych może prowadzić także do ciężkich niedowładów, zdarza się to stosunkowo rzadko, jednak gdy choroba wejdzie w stadium zaawansowania, może dojść nawet do trwałej niepełnosprawności. Chory nie odzyska uczucia w poszczególnych partiach ciała.

Objawy kleszczowego zapalania mózgu w drugim stadium choroby

wysoka gorączka, nawet do 41°C.
złe samopoczucie, zmęczenie,
bóle głowy, wymioty,
sztywność karku, niedowłady kończyn,
osłabienie siły mięśniowej,
porażenie wiotkie kończyn,
bóle mięśniowe i kostno-stawowe,
uczucie mrowienia i drętwienia,
zaburzenia świadomości,snu i czucia,
tendencje samobójcze,
niekontrolowane ruchy palców,
niewyraźna mowa,kłopoty z widzeniem,
zaburzenia psychiczne.

W ciężkich przypadkach faza ta może doprowadzić do śpiączki pacjenta, a nawet do śmierci, dlatego trzeba zachować szczególną ostrożność i poddać się niezwłocznie leczeniu. Najrzadszym objawem tej choroby jest zapalenie rdzenia kręgowego, kończy się ono ciężkim niedowładem, a nawet niepełnosprawnością. Brak możliwości poruszania kończynami czy zaburzenia czucia rozwijają się w tej fazie niezwykle szybko, leczenie to wielomiesięczna hospitalizacja, połączona z rehabilitacją. Przy zapaleniu opon mózgowych faza objawowa trwa do 2 tygodni, niestety przy zapaleniu rdzenia kręgowego leczenie może wydłużyć się nawet do 2 miesięcy.

Kleszczowe zapalenie opon mózgowych u dziecka: objawy

Objawy kleszczowego zapalenia w mózgu przypadku dzieci przebiegają nieco łagodniej niż u dorosłych. Choroba zwykle kończy się na fazie zwiastunowej, czyli na objawach grypopodobny. Dziecko uskarża się na wysoką temperaturę, bóle głowy, zmęczenie, ból kości oraz stawów. Należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który przepisze odpowiednie leczenie. To właśnie najczęściej u dzieci, pierwsza faza tej choroby mija, a wszelkie inne symptomy ustępują. Organizm dziecka potrafi o wiele lepiej radzić sobie z tego typu chorobami niż organizm dorosłych. W rzadkich wypadkach, kiedy objawy pierwszej fazy nadal się utrzymują, należy niezwłocznie udać się do lekarza, w celu dalszych konsultacji. Z pewnością zleci on wykonanie badania krwi. W przypadku wystąpienia odkleszczowego zapalenia mózgu, objawy u dziecka pojawiają się podobnie, jak u dorosłych, czyli po około 7 lub 14 dniach. Jeśli chodzi natomiast o powikłania, choroba tak samo, jak w przypadku dorosłych może trwać nawet do 2 miesięcy. Dzieci jednak o wiele lepiej radzą sobie z przebiegiem cięższych chorób, dlatego bardzo możliwe, że jeżeli maluch zachoruje, wystąpią niego tylko objawy grypopodobne lub lekkie zapalenie opon mózgowych.

Kleszczowe zapalenie mózgu i objawy neurologiczne

Co jest istotne, odkleszczowe zapalenie mózgu jest chorobą, która atakuje układ nerwowy człowieka. Po pierwszych symptomach nie da się jednak jednoznacznie rozpoznać tej choroby. Jeśli natomiast wirus atakuje nerwy wewnątrzczaszkowe, pacjent najczęściej zapada na zapalenie opon mózgowych lub zapalenie mózgu. Choroba ta również może zaatakować kręgosłup i rdzeń. Niestety, trzeba zwracać szczególną uwagę na choroby, które przyczyniają się do wadliwego funkcjonowania układu nerwowego, ponieważ może się to skończyć trwałą niepełnosprawnością. Odkleszczowe zapalenie mózgu może spowodować porażenie mięśni twarzy, kończyn lub poszczególnych partii na ciele, niestety, nie zawsze porażenia te są odwracalne. Bardzo często zaatakowanie nerwu skutkuje trwałym niedowładem. Chory poddawany jest oczywiście rehabilitacji, która ma dosyć dobre rezultaty. Wiele osób całkowicie lub częściowo odzyskuje sprawność fizyczną, a niekiedy objawy te całkowicie mijają. Pierwszymi, znaczącymi symptomami, świadczącymi o zaatakowaniu nerwów przez odkleszczowe zapalenie mózgu są dreszcze oraz drętwienia, nie wolno lekceważyć tych objawów i należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Wiele osób uskarża się także na sztywnienie karku oraz niemożność poruszania szyją, są to typowe objawy KZM, świadczące o zaatakowaniu układu nerwowego. Natychmiastowe leczenie oraz rehabilitacja są w stanie zapobiec rozwojowi choroby, powikłaniom, a także niechcianym niezwykle negatywnym skutkom.

Kleszczowe zapalenie mózgu,a badanie krwi

Choć objawy kleszczowego zapalenia mózgu są większości już znane, zwykle same w sobie nie są jednoznacznym wskaźnikiem występowania tej choroby w organizmie człowieka. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest poddanie się badaniu krwi, dzięki temu bardzo szybko można stwierdzić, czy wirus ten ulokował się w organizmie człowieka. Na badanie krwi wysyła lekarz pierwszego kontaktu lub specjaliści z pogotowia ratunkowego. Innymi metodami wykrywania tej choroby są badania PCR, rozmazy oraz pobieranie płynu mózgowo - rdzeniowego. Ta ostatnia metoda ma dużą skuteczność w przypadku postępowania zapalenia opon mózgowych lub mózgu. Kleszczowe zapalenie mózgu jest niezwykle łatwe do wykrycia, a także dosyć skuteczne w leczeniu. Istnieje także szczepionka przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu, która chroni praktycznie w 100% przed zachorowalnością na tę przypadłość. Główne wskazanie do szczepienia mają osoby, które przebywają lub na stałe mieszkają na obszarach endemicznych, czyli głównie w Polsce północnej, a także pracują w terenie np. weterynarze, leśniczy, ogrodnicy, sadownicy.

Profilaktyka antykleszczowa

Dostępne są szczepionki przeciw KZM. Aby skutecznie ochronić się przed zakażeniem konieczne jest przyjęcie trzech dawek szczepienia pierwotnego oraz dawek przypominających co 3-5 lat. Szczepionki przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu cechuje wysoka skuteczność. Po wyprawie do lasu, czy na tereny trawiaste, należy niezwłocznie obejrzeć całe swoje ciało i sprawdzić, czy gdzieś nie zadomowił się kleszcz. Owady te lubią przyczepiać się głównie do skóry miękkiej, czyli w załamaniach: pod pachami, za uchem, w pachwinach. Coraz częściej jednak lokują się także na głowie! Jeśli kleszcz zostanie dostrzeżony, należy niezwłocznie udać się na pogotowie i wyjąć kleszcza. Warto od razu wykonać badania laboratoryjne insekta, dzięki czemu łatwiej będzie można stwierdzić, czy był zarażony i czy należy podjąć leczenie. Niestety, gorzej jest, gdy kleszcz sam odpadnie i człowiek nie będzie zdawać sobie sprawy z ukąszenia. Wtedy w przypadku wystąpienia podejrzanych objawów, należy zgłosić się do lekarza.

Zapobiegać tej chorobie można poprzez zastosowanie ochrony przed kleszczami, czyli zakupić odpowiednie preparaty na kleszcze z deet.Silniejszym związkiem jest permetryna, ale środki, które ją zwierają mogą być nanoszone tylko i wyłącznie na ubrania, a nie na skórę. Warto także ubierać długi rękaw i spodnie z długimi nogawkami. Dobrze jest wystrzegać się spożywania wyrobów mleczarskich, pochodzących z gospodarstw wiejskich, jeśli są to produkty nieprzebadane oraz niepasteryzowane.

Do najsilniejszych repelentów na rynku należy preparat na kleszcze Mugga.

alt

Uwaga!

Powyższa porada jest jedynie sugestią i spisem informacji z wielu renomowanych źródeł i w przypadku problemów zdrowotnych nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Zawsze w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem !
Informacje opierają się na stanie wiedzy z dnia publikacji 13.07.2018 i mogą ulec zmianie.

WRÓĆ