Mozambik: Szczepienia, malaria, denga oraz inne potencjalne zagrożenia, czyli co zabrać i jak ważne są repelenty na komary w Mozambiku?
W Mozambiku występuje kilka groźnych chorób tropikalnych przenoszonych przez komary, moskity oraz muchy, na które do dnia dzisiejszego nie wynaleziono skutecznej szczepionki.Chrobry te stanowią poważne zagrożenia dla zdrowia,a w niektórych przypadkach mogą doprowadzić nawet do śmierci.
Najgroźniejsze z nich to:
- Malaria,
- Denga,
- Dżuma,
- Gorączka Zachodniego Nilu,
- Filariozy,
- Leiszmanioza,
- Śpiączka afrykańska
- oraz równie groźna tzw. Ślepota rzeczna.
Ryzyko wystąpienia malarii w Mozambiku jest duże, niezależnie od pory roku na terenie całego kraju.
- Malarię roznoszą komary z rodzaju Anopheles, których należy bezwzględnie unikać stosując repelenty marki Mugga DEET korzystać z moskitier oraz chemioprofilaktyki.
- Malaria występuje niezależnie od pory roku, a największe możliwe natężenie ukąszeń przez komary jest w porze deszczowej i podeszczowej.
- Malaria jest obecnie jedną z trzech najgroźniejszych, oprócz AIDS i gruźlicy, chorób zakaźnych w świecie. Liczbę nowych zachorowań szacuje się na 300-500 milionów rocznie, a liczbę zgonów na 1,5-2,7 milionów każdego roku.
- Denga to potencjalnie śmiertelna choroba wirusowa, przyjmująca postać gorączki krwotocznej występująca u ludzi. Patogenem odpowiedzialnym za wywołanie choroby są wirusy dengi z rodziny Flaviviridae, przenoszone przez komary z rodzaju Aedes.Należy bezwzględnie ich unikać stosując repelenty marki Mugga DEET oraz korzystać z moskitier. Do głównych objawów poza wysoką gorączką należą silne bóle i sztywność stawów. Występuje endemicznie w strefie subtropikalnej i tropikalnej. Ze względu na brak szczepionki i skutecznych leków antywirusowych możliwe jest tylko leczenie objawowe.
Mapa występowania malarii w Mozambiku ( źródło www.fitfortravel.nhs.uk )
JAKIE SZCZEPIENIA DO MOZAMBIKU?
Obowiązkowe szczepienia przy podróży z Polski – nie obowiązują.Natomiast szczepienie przeciwko żółtej gorączce wymagane jest od osób przybywających bezpośrednio z rejonu występowania tej choroby.
Szczepienia zalecane – przeciwko następującym chorobom:
- wirusowe zapalenie wątroby typu A
- wirusowe zapalenie wątroby typu B
- tężec + błonica
- choroba Heinego-Medina (inaczej: poliomyelitis)
- dur brzuszny
- inne według zaleceń lekarza w bardzo rzadkich sytuacjach
CO ZABRAĆ DO MOZAMBIKU
Poniżej przedstawiamy podstawowy ekwipunek, jaki powinien zabrać każdy turysta do Mozambiku
Repelenty na komary, moskity i inne insekty ( bez repelentów i leków malarycznych nawet nie myśl o wyjeździe – to podstawa – tym bardziej, że do dzisiaj nie ma szczepionki na malarię ). Mozambik jest krajem gdzie występuje malaria przenoszona przez komary.
Moskitiera przeciw komarom. W większości hotelów w standardzie są już moskitiery na łóżko, zdarzają się zazwyczaj zakurzone, brudne lub dziurawe. Zdarza się, że hotel nie ma takich moskitier lub będziemy spali pod namiotem. Moskitiera chroni życie, bo nie dopuszcza do śpiącego człowieka komarzyc szukających krwi.
Apteczka podróżna zawierająca leki przeciwbólowe, plastry, środki odkażające oraz leki łagodzące problemy żołądkowe szczególnie przeciw biegunce.Na safari, w parku, na plaży, itp. miejscach podczas skaleczenia będziemy często skazani tylko na siebie i podręczny ekwipunek medyczny.
Żel antybakteryjny do rąk oraz nawilżone chusteczki. Żel stosujemy przed posiłkiem wcierając w ręce, a w szczególności zawsze tam, gdzie nie mamy dostępu do bieżącej wody np. na safari, parku lub w toalecie. W toaletach przy drodze nie ma zazwyczaj papieru i mydła. Żel i chusteczki chronią nas przed bakteriami szczególnie przed tzw. chorobą brudnych rąk,która ma wiele nazw. Raz określana jest amebozą innym razem czerwonką. Zarazić się nią można wszędzie, jednak największe ryzyko zachorowania istnieje właśnie w krajach tropikalnych.Czerwonką zarazić się możemy pijąc wodę lub spożywając jedzenie, które zakażone jest cystami pasożyta (Entamoeba histolytica),gdy dostaną się one do organizmu mogą zaatakować m.in. płuca, wątrobę lub mózg. Najczęściej jednak atakują jelita powodując tzw. zespół jelitowy. Ta postać czerwonki jeśli nie jest odpowiednio leczona może doprowadzić nawet do zgonu.
Emulsje do opalania z filtrem UVA/UVB min. SPF50 oraz pomadki do ust. W strefie równikowej i podrównikowej jest bardzo ostre słońce i suche powietrze, które szybko może doprowadzić do poparzeń skóry, przegrzania ,a nawet udarów. Pamiętaj o smarowaniu balsamem uszu,a pomadkami ochronnymi ust, które najczęściej i najszybciej ulegają przesuszeniu i poparzeniu.
Okulary przeciwsłoneczne,a osoby z wadą wzroku-druga para okularów.
Książeczkę szczepień międzynarodowych- (między innymi zalecane szczepienie przeciw żółtej febrze)
Woreczki foliowe strunowe lub typu ZIPP, które w czasie safari skutecznie chroniące rzeczy podręczne przed pyłem
Przewodnik z mapą o danym kraju w naszym języku – dobrze wiedzieć gdzie jesteśmy i jakie są zwyczaje danego kraju.
Ważny paszport (minimum 6 miesięcy od daty wyjazdu z terytorium kraju zagranicznego).
Kserokopię dowodu osobistego i paszportu
Numery telefonów do lekarzy chorób tropikalnych w Polsce ( są w zakładce Lekarze chorób tropikalnych) oraz do ambasad i konsulatów. Poziom medycyny w krajach tropikalnych jest zazwyczaj niski dlatego w razie problemów lepiej kontaktować się z lekarzem w Polsce lub najbliższym konsulatem.
Kamera, aparat fotograficzny, lornetka, latarka, zapasowe baterie do aparatu oraz karta pamięci.
Karty kredytowe (najczęściej akceptowane są Visa, MasterCard, American Express).
Zaświadczenie medyczne (w języku angielskim), jeśli chorujecie Państwo na jakiś poważne schorzenia
Należy rozważyć zakup dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego (ubezpieczenie kosztów transportu, leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków)
Małe saszetki, torebki z suwakiem na dokumenty i pieniądze oraz jakiś plecak szczególnie przyda się na Safari. Dokumenty należy trzymać albo hotelowym sejfie albo zawsze blisko siebie – najwięcej złodziei jest na bazarach.
Odzież powinna być lekka, przewiewna i w jasnych kolorach. Powinniśmy zabrać długie spodnie,szorty,polar,sweter albo lekka kurtka,kostium kąpielowy, koszula z krótkim rękawem, koszula z długim rękawem, buty zakryte trekingowe lub adidasy,sandały,kapelusz albo czapka ( chronią nas przed groźnym słońcem ), płaszcz przeciwdeszczowy (wszystko z tkanin przewiewnych)
PROFILAKTYKA PODCZAS POBYTU W MOZAMBIKU
Nie brodzić i kąpać się w zbiornikach ze stojącą wodą: Zbiorniki ze stojącą wodą (jeziora,kanały,stawy,kałuże,sadzawki) to ulubiona kryjówka ślimaków przenoszących bilharcjozę (po malarii najczęściej występująca choroba tropikalna na świecie). Obecnie cierpi na nią 200-300 mln ludzi. Larwy przywry przenikają do organizmu człowieka przez skórę, do powierzchownych naczyń krwionośnych. Przekształca się w migrujące stadium rozwojowe – schistosomulę, która dostaje się wraz z krwią do płuc, lewej części serca, dużego krwiobiegu i w końcu do wątroby. Wątroba jest miejscem osiągnięcia dojrzałości płciowej.
Spożywać żywność i wodę wyłącznie z kontrolowanych źródeł: Myć ręce wodą z mydłem przed każdym posiłkiem i stosować żele antybakteryjne z minimalną zawartością alkoholu 60%.W terenie,gdzie nie mamy dostępu do wody zawsze stosujemy żele.Pić tylko i wyłącznie wodę butelkowaną lub przegotowaną.Unikać spożycia napojów i drinków z lodem niewiadomego pochodzenia.Unikać spożycia produktów mlecznych, jeśli nie mamy pewności, że były pasteryzowane oraz żywności pochodzącej od ulicznych sprzedawców.Uważajmy na świeżo wyciskane soki.Unikajmy surowych warzyw (zwłaszcza liściastych), sałatek, owoców morza, mięsa, majonezu i lodów. Owoce myjemy i obieramy własnoręcznie. Jedzmy potrawy gotowane, pieczone lub smażone.
Unikać obrażeń ciała i drobnych skaleczeń: Unikać kontaktów z lokalnymi zwierzętami,a w przypadku pogryzienia lub zadrapania przez zwierzę, należy jak najszybciej przemyć ranę wodą utlenioną lub wodą z mydłem i skierować się do placówki służby zdrowia.Unikać robienia tatuaży, przekłuwania uszu, pępka, iniekcji niesterylnymi igłami ( zagrożenie zakażeniem HIV, WZW typu B, C). Unikać chodzenia boso po ziemi, gdzie istnieje ryzyko zakażenia (choroby pasożytnicze, np. zespół larwy wędrującej ), picia alkoholu przed planowanym prowadzeniem pojazdu, jazdy przepełnionymi autobusami i mikrobusami.Zawsze zapinać pasy bezpieczeństwa i stosować foteliki samochodowe dla dzieci, korzystać z kasków podczas jazdy rowerami i motocyklami,korzystać z kasków podczas wycieczek w skalne góry.Dbać o higienę ciała.Stosować prezerwatywy, a najlepiej unikać stosunków seksualnych ( zagrożenie zakażeniem HIV, WZW typu B, C, choroby skórne).
A CO PO POWROCIE?
MOZAMBIK (Republika Mozambiku)
Stolica: Maputo
Waluta: new metical (MZN), 1 MZN = 100 centavo
Język urzędowy: portugalski
Inne języki: angielski, języki grupy etnicznej Bantu
WIZA, PRZEPISY WJAZDOWE.
Obywateli polskich obowiązują wizy. Można je uzyskać m.in. w urzędzie konsularnym Mozambiku w Berlinie (tel. 0030 39876500) i w Rzymie (tel. 0039 0637514675) oraz na przejściach granicznych Mozambiku. Wiza wjazdowa jednokrotna kosztuje ok. 70 USD. Z reguły wiza turystyczna wydawana jest na okres 30 dni, istnieje możliwość uzyskania przedłużenia we właściwym urzędzie imigracyjnym długości pobytu o kolejne 30 dni. Samowolne przedłużenie pobytu ponad okres ważności wizy zagrożone jest grzywną. Ważność paszportu powinna przekraczać o 6 miesięcy termin upływu ważności wizy. Od podróżnych wymagane jest okazanie powrotnego biletu lub dokumentów potwierdzających cel podróży (w przypadku, gdy Mozambik nie jest krajem docelowym) oraz dowodu posiadania wystarczających środków na pokrycie pobytu w kraju.
PRZEPISY CELNE
Wywóz walut obcych ograniczony jest do 5000 USD. Przywóz i wywóz waluty miejscowej jest zabroniony. Czeki podróżne są akceptowane i wymieniane (w celu uniknięcia dodatkowych opłat zalecamy czeki w USD i EUR). Hotele, banki i sklepy przyjmują karty kredytowe i płatnicze. Posiadanie i przywożenie narkotyków jest karalne.
UBEZPIECZENIE
Nie ma tu przedstawiciela żadnego polskiego towarzystwa ubezpieczeniowego. Wskazane jest wykupienie ubezpieczeń osobowych (z opcją ewentualnej ewakuacji do RPA) w firmach o międzynarodowej renomie.
SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA
Największe zagrożenie zdrowotne stanowią HIV/AIDS i malaria, pojawiają się przypadki zachorowań na cholerę. Opieka medyczna (płatna) na podstawowym poziomie jest dostępna dla wszystkich w szpitalach państwowych, natomiast w klinikach prywatnych usługi są lepsze, ale ceny dość wygórowane. Przy wjeździe do Mozambiku z państw-obszarów dotkniętych żółtą febrą wymagane jest okazanie ważnego szczepienia (żółta książeczka;).
PODRÓŻOWANIE PO KRAJU
Wymagane jest międzynarodowe prawo jazdy (przy pobytach powyżej 90 dni lub prawo jazdy miejscowe); przy pobytach krótszych turysta może posługiwać się prawem jazdy krajowym (w przypadku gdy nie posiada ono informacji w języku angielskim – powinno być przetłumaczone na język portugalski lub angielski). Stan głównych dróg publicznych jest dość dobry, drogi lokalne są w złym stanie. Zaleca się nie podróżować samochodem po zmroku, a w czasie jazdy bezwzględnie blokować drzwi i okna samochodu. Istnieją ograniczenia w ruchu pojazdów i pieszych (np. w pobliżu niektórych obiektów rządowych oraz miejsc o znaczeniu strategicznych dla bezpieczeństwa i obronności państwa).
BEZPIECZEŃSTWO
Wskaźnik przestępczości jest wysoki. Odnotowuje się kradzieże samochodów, liczne są przypadki zabójstw, napadów rabunkowych, także z użyciem broni palnej. Zdarzają się napady na turystów na plażach w Maputo, Beirze i innych centrach turystycznych. Należy unikać fotografowania obiektów rządowych, militarnych itp. Podróże i spacery w nocy są niewskazane.
INNE PRZYDATNE INFORMACJE
Akceptowanymi środkami płatniczymi są rand południowoafrykański, dolar amerykański oraz euro.
Doba hotelowa kosztuje 130-280 USD, miejsca noclegowe o niższym standardzie – ok. 70 USD. Nie ma polskiej placówki dyplomatycznej.
Przebywając w miejscach publicznych należy posiadać dokument tożsamości, który należy okazywać na wezwanie policji. Zaleca się posiadanie poświadczonej kopii paszportu wraz z kopią ważnej wizy mozambickiej, gdy oryginalny dokument jest zdeponowany w sejfie.
W przypadku, gdy osoba małoletnia podróżuje w towarzystwie innych opiekunów niż rodzice wymagane jest okazanie na przejściu granicznym dokumentu ze zgodą rodziców (letter of authorisation). Dokument ten powinien zawierać dane dziecka oraz opiekuna wraz z danymi dot. paszportów, jakimi się posługują. Podpisy rodziców powinny być urzędowo poświadczone. Dodatkowo, można załączyć do dokumentu kopie dokumentów tożsamości rodziców. W przypadku, gdy dziecko podróżuje z jednym rodzicem – może być wymagana pisemna zgoda drugiego z rodziców.
PLACÓWKI DYPLOMATYCZNE
Brak polskiej placówki dyplomatycznej
Państwo podlega kompetencji terytorialnej Ambasady RP w Pretorii (Republika Południowej Afryki).
Konsulat Honorowy Rzeczypospolitej Polskiej w Maputo
konsul honorowy: Alberto T. Mabjaia (język konsula polski, portugalski, angielski)
Mozambik, Maputo, Rua Sambene Ousmane 39 , P.O. Box 4478
Tel.: +258 21 32 91 11 Faks: +258 21 32 91 11
consulado_rp@wp.pl