Neoerlichioza nowa choroba odkleszczowa
Choroby zakaźne przenoszone przez kleszcze są szeroko rozpowszechnione na całym świecie. Candidatus Neoehrlichia mikurensis (CNM) jest nowym patogenem przenoszonym przez kleszcze, który powoduje przypadki ludzkiej neoerlichiozy. Chociaż ta bakteria została po raz pierwszy wyizolowana i przeanalizowana na początku XXI w., to nadal nie udało się zdobyć wszystkich informacji na jej temat. Ponadto ostatnie lata wykazały rosnącą częstotliwość występowania kleszczy zakażonych neoerlichiozą.
Rozmaz krwi zabarwiony Giemsą od immunokompetentnego pacjenta z zakażeniem Candidatus Neoehrlichia.
Obraz pokazuje możliwe patogeny mikrobiologiczne w leukocytach. Źródło: cdc.gov
Objawy neoerlichiozy
W przeszłości uważano, że neoerlichioza dotyczy tylko pacjentów z obniżoną odpornością. Podczas gdy nasilenie choroby wydaje się być wyższe u tych osób, to istnieje coraz więcej dowodów na to, że CNM może również infekować immunokompetentne i pozornie zdrowe osobniki.
Charakterystycznym objawem są dreszcze i nocne poty z wysoką i ustępującą gorączką. Dodatkowo mogą pojawić się:
-
bóle głowy,
-
złe samopoczucie,
-
wymioty,
-
nudności,
-
bóle mięśni,
-
sztywność karku.
Dalsze dolegliwości obejmują zlokalizowany lub migrujący ból wpływający na stawy żuchwowe, szyję, kolana, łokcie, kostki, kończyny, a także wysypki skórne przypominające rumień guzowaty lub różyczkę. Długotrwałe ogólnoustrojowe zapalenie może powodować utratę wagi.
Doniesiono o wysokiej częstości występowania zaburzeń zakrzepowo-zatorowych i naczyniowych u pacjentów cierpiących z powodu neoerlichiozy, ale nie jest jasne, czy powikłania te wynikają z choroby, czy ze stanu zapalnego komórek śródbłonka naczyń krwionośnych.
Na ryzyko zarażenia się neoerlichiozą wpływają:
-
zaawansowany wiek,
-
osłabiony układ odpornościowy,
-
nowotwory,
-
choroba autoimmunologiczna/reumatyczna,
-
najnowsze leczenie kortykosteroidami lub chemioterapią,
-
splenektomia.
Neoerlichioza u ludzi
Patogenem ludzkiej neoerlichiozy jest CNM, która jest bakterią z rodzaju Neoehrlichia należącą do rodziny Anaplasmataceae. Bakteria została początkowo wyizolowana na japońskiej wyspie Mikura i jest blisko spokrewniona z C. Neoehrlichia lotoris, która do tej pory bytowała wyłącznie na szopach. Pierwszy przypadek zarażenia neoerlichiozą u ludzi odnotowano dopiero w 2010 roku, jednak już teraz wiadomo, że CNM wpływające na człowieka znajduje się w kleszczach ulokowanych tylko w Europie i Azji.
Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że kleszcze przenoszące neoerlichiozę są jednocześnie nosicielami wielu innych chorób, w tym boreliozy. W przypadku gryzoni i kleszczy występuje również sezonowy spadek zakażenia, ale ten wzór zależy od kraju. Co ciekawe najwięcej zarażonych CNM zwierząt w Niemczech odnotowuje się w sierpniu, w Szwecji we wrześniu, a w Holandii w październiku. Ponieważ zakażone kleszcze i gryzonie wykryto również w pobliżu dużych miast, takich jak Berlin, Budapeszt, Kanton i Zurych, duże populacje mogą być zagrożone infekcjami CNM.
Diagnoza neoerlichiozy
Ze względu na różne ograniczenia diagnostyczne przyjmuje się, że brak jest dużej liczby infekcji CNM. Reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR) jest jedynym niezawodnym narzędziem diagnostycznym do wykrywania patogenu. Istnieją trzy typy PCR:
-
Pan-bakteryjna PCR przeciwko rRNA 16S,
-
Zagnieżdżony PCR przeciwko rRNA 16S z rodziny Anaplasmataceae,
-
C. Neoehrlichia mikurensis - specyficzny PCR wobec 16S rRNA lub groESL.
C. Neoehrlichia mikurensis można wykryć we krwi i szpiku kostnym, ale nie w płynie mózgowo-rdzeniowym lub w moczu. Co więcej, genom bakterii nie został jeszcze zsekwencjonowany, a antygeny są jeszcze nieznane, tak więc w rzeczywistości nie ma wiarygodnych testów serologicznych.
Czytaj również: Neuroborelioza objawy oczne
Leczenie neoerlichiozy
Zalecaną terapią dla ludzkiej neoerlichiozy jest doksycyklina (dawka 100 mg dwa razy dziennie), środek aktywny przeciwko bakteriom wewnątrzkomórkowym.
Ponadto w niektórych sytuacjach stosowano ryfampicynę (300 mg dwa razy na dobę) w przypadku nietolerancji wobec doksycykliny.
Nawet jeśli zdefiniowano najlepszy środek przeciwko neoerlichiozie, optymalna długość leczenia nie jest znana. W doniesieniu z Austrii opisującym leczenie zakażenia bakterią z gatunku Candidatus Neoehrlichia u immunokompetentnego gospodarza, 10-dniowy cykl leczenia doksycykliną 300 mg raz na dobę zakończyło się powodzeniem.
Zobacz także inne choroby i tematy związane z kleszczami:
Jak się zabezpieczyć przed kleszczami
Polega na zapobieganiu ukąszeniom przez kleszcze, unikaniu pobytu na terenach zwiększonego ryzyka, gdzie kleszcze występują często. Ochrona przed kleszczami zakłada jednak przede wszystkim właściwe ubieranie się na wyprawy do lasu czy na gęsto porośniętą łąkę. A to oznacza ubranie koszuli z długimi rękawami, spodni z długimi nogawkami, skarpetek i pełnych butów. Osłonić warto też głowę i szyję.Warto przy tym dodać, że najlepiej, jeśli jest to odzież w jasnych kolorach; na czarnej czarnego kleszcza nie zobaczymy. Należy stosować preparaty na komary i kleszcze, najlepiej zawierających DEET , które należy rozpylać na ubranie i odsłoniętą skórę, z wyjątkiem twarzy. Po każdym powrocie z terenów występowania kleszczy obowiązkowo należy wziąć prysznic i dokładnie skontrolować całą skórę, zwłaszcza pachwiny, pachy i okolice za małżowinami usznymi.
Uwaga!
- Powyższa porada jest jedynie sugestią i spisem informacji z wielu renomowanych źródeł i w przypadku problemów zdrowotnych nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Zawsze w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem !
- Informacje opierają się na stanie wiedzy z dnia publikacji 13.07.2018 i mogą ulec zmianie.