Nepal: Szczepienia, malaria, denga oraz inne potencjalne zagrożenia, czyli co zabrać i jak ważne są repelenty na komary w Napalu?
Publikacja 27 listopada 2024 Autor: Arkadiusz Ostojski
3 minuty czytania.
Wybierasz się do Napalu?. Pewnie tak skoro znalazłeś się na tej stronie, więc zanim wsiądziesz do samolotu, przeczytaj tych kilka zdań poniżej, gdyż lecisz do kraju tropikalnego, w którym koniecznie należy przestrzegać pewnych, a niekiedy rygorystycznych zasad ochrony własnego zdrowia. Niestety, w Napalu poza słońcem i palmami czeka na Ciebie też wiele groźnych, a niekiedy śmiertelnych egzotycznych chorób zakaźnych, głównie pasożytniczych przenoszonych przez komary, na które nie wynaleziono skutecznych szczepionek i są to m.in.:
- Malaria, Denga, Japońskie zapalenie mózgu,
- Leiszmanioza trzewna, Leiszmanioza skórna
Napal to kraj gdzie jest wilgotno i gorąco, a miejsca w których występują komary, wciąż się zmieniają i nawet jak ktoś wcześniej nie widział komarów w regionie to sytuacja może się zmienić w ciągu tygodnia. Temat profilaktyki i chorób przenoszonych przed komary jest często pomijalny i bagatelizowany przez podróżnych, a to ona może uchronić nas przed powiększeniem smutnej statystyki ofiar malarii czy dengi i powodem jest najczęściej mała wiedza o danym kraju, a przecież w kraju tropikalnym wystarczy tylko jedno ukąszenie komara, aby doszło do zachorowania na jedną z tych groźnych chorób. Mało kto zdaje sobie sprawę, że z powodu braku szczepień na malarię czy dengę najważniejszą rolę odgrywa właśnie tzw. profilaktyka nieswoista, która polega na utrudnieniu, zmniejszeniu i ochronie przed ukłuciami komarów i zalicza się do niej stosowanie przez podróżnych moskitier i przede wszystkim skutecznych repelentów na komary
, które muszą posiadać odpowiednie stężenia i substancje rekomendowane przez WHO (Światową Organizację Zdrowia) oraz rejestrację produktu w Ministerstwie Zdrowia.
Jak więc się zabezpieczyć, co ze sobą zabrać, na co uważać oraz jakie szczepienia do Napalu są obowiązkowe i zalecane? Co zapobiega chorobom?. Za chwilę odpowiemy na te pytania, a Ty dowiesz się, jak bezpiecznie spędzić wymarzony urlop, aby do domu wrócić szczęśliwym… i zdrowym.
Malaria i Denga w Nepalu
Ryzyko wystąpienia malarii i dengi w Nepalu jest duże, niezależnie od pory roku na terenach położonych poniżej 1200 m n.p.m. Najwyższe na terenach wiejskich regionu Terai, graniczącymi z Indiami oraz części dolin regionu Terai w tym: Udaypur, Sindhupalchowk, Makwanpur, Chitwan, Dang.
NALEŻY WIEDZIEĆ, ŻE MALARIA JEST ZAKAŹNĄ CHOROBĄ ŚMIERTELNĄ I W OBECNYM CZASIE BRAK JEST SZCZEPIONKI NA TĘ CHOROBĘ.
- Malarię roznoszą komary z rodzaju Anopheles, których należy bezwzględnie unikać stosując repelenty marki Mugga DEET korzystać z moskitier oraz chemioprofilaktyki.
- Malaria występuje niezależnie od pory roku, a największe możliwe natężenie ukąszeń przez komary jest w porze deszczowej i podeszczowej.
- Malaria jest obecnie jedną z trzech najgroźniejszych, oprócz AIDS i gruźlicy, chorób zakaźnych w świecie. Liczbę nowych zachorowań szacuje się na 300-500 milionów rocznie, a liczbę zgonów na 1,5-2,7 milionów każdego roku.
- Denga to potencjalnie śmiertelna choroba wirusowa, przyjmująca postać gorączki krwotocznej występująca u ludzi. Patogenem odpowiedzialnym za wywołanie choroby są wirusy dengi z rodziny Flaviviridae, przenoszone przez komary z rodzaju Aedes.Należy bezwzględnie ich unikać stosując repelenty marki Mugga DEET oraz korzystać z moskitier. Do głównych objawów poza wysoką gorączką należą silne bóle i sztywność stawów. Występuje endemicznie w strefie subtropikalnej i tropikalnej. Ze względu na brak szczepionki i skutecznych leków antywirusowych możliwe jest tylko leczenie objawowe.

Mapa występowania malarii w Nepalu ( źródło www.fitfortravel.nhs.uk )
Jakie szczepienia wykonać do Nepalu?
Obowiązkowe szczepienia przy podróży z Polski – nie obowiązują.Natomiast szczepienie przeciwko żółtej gorączce wymagane jest od osób przybywających bezpośrednio z rejonu występowania tej choroby.
Szczepienia zalecane do Nepalu.
- wirusowe zapalenie wątroby typu A
- wirusowe zapalenie wątroby typu B
- tężec + błonica
- choroba Heinego-Medina (inaczej: poliomyelitis)
- dur brzuszny
- japońskie zapalenie mózgu
- inne według zaleceń lekarza w bardzo rzadkich sytuacjach
Co zabrać do Napalu?
Poniżej przedstawiamy podstawowy ekwipunek, jaki powinien zabrać każdy turysta do Nepalu.
- Repelenty na komary, moskity i inne insekty ( bez repelentów i leków malarycznych nawet nie myślmy o wyjeździe – należy wiedzieć, że do dzisiaj nie wynaleziono szczepionki na malarię ). Nepal jest krajem gdzie występuje malaria przenoszona przez komary.
- Moskitiera przeciw komarom. W większości hotelów w standardzie są już moskitiery na łóżko, zdarzają się zazwyczaj zakurzone, brudne lub dziurawe. Zdarza się, że hotel nie ma takich moskitier lub będziemy spali pod namiotem. Moskitiera chroni życie, bo nie dopuszcza do śpiącego człowieka komarzyc szukających krwi.
- Apteczka podróżna zawierająca leki przeciwbólowe, plastry, środki odkażające oraz leki łagodzące problemy żołądkowe szczególnie przeciw biegunce.Na safari, w parku, na plaży, itp. miejscach podczas skaleczenia będziemy często skazani tylko na siebie i podręczny ekwipunek medyczny.
- Żel antybakteryjny do rąk oraz nawilżone chusteczki. Żel stosujemy przed posiłkiem wcierając w ręce, a w szczególności zawsze tam, gdzie nie mamy dostępu do bieżącej wody np. na safari, parku lub w toalecie. W toaletach przy drodze nie ma zazwyczaj papieru i mydła. Żel i chusteczki chronią nas przed bakteriami szczególnie przed tzw. chorobą brudnych rąk,która ma wiele nazw. Raz określana jest amebozą innym razem czerwonką. Zarazić się nią można wszędzie, jednak największe ryzyko zachorowania istnieje właśnie w krajach tropikalnych.Czerwonką zarazić się możemy pijąc wodę lub spożywając jedzenie, które zakażone jest cystami pasożyta (Entamoeba histolytica),gdy dostaną się one do organizmu mogą zaatakować m.in. płuca, wątrobę lub mózg. Najczęściej jednak atakują jelita powodując tzw. zespół jelitowy. Ta postać czerwonki jeśli nie jest odpowiednio leczona może doprowadzić nawet do zgonu.
- Emulsje do opalania z filtrem UVA/UVB min. SPF50 oraz pomadki do ust. W strefie równikowej i podrównikowej jest bardzo ostre słońce i suche powietrze, które szybko może doprowadzić do poparzeń skóry, przegrzania ,a nawet udarów. Pamiętaj o smarowaniu balsamem uszu,a pomadkami ochronnymi ust, które najczęściej i najszybciej ulegają przesuszeniu i poparzeniu.
- Okulary przeciwsłoneczne, a osoby z wadą wzroku-druga para okularów.
- Książeczkę szczepień międzynarodowych - (między innymi zalecane szczepienie przeciw żółtej febrze)
- Woreczki foliowe strunowe lub typu ZIPP, które w czasie safari skutecznie chroniące rzeczy podręczne przed pyłem
- Przewodnik z mapą o danym kraju w naszym języku – dobrze wiedzieć gdzie jesteśmy i jakie są zwyczaje danego kraju.
- Ważny paszport (minimum 6 miesięcy od daty wyjazdu z terytorium kraju zagranicznego).
- Kserokopię dowodu osobistego i paszportu
- Numery telefonów do lekarzy chorób tropikalnych w Polsce ( są w zakładce Lekarze chorób tropikalnych) oraz do ambasad i konsulatów. Poziom medycyny w krajach tropikalnych jest zazwyczaj niski dlatego w razie problemów lepiej kontaktować się z lekarzem w Polsce lub najbliższym konsulatem.
- Kamera, aparat fotograficzny, lornetka, latarka, zapasowe baterie do aparatu oraz karta pamięci.
- Karty kredytowe (najczęściej akceptowane są Visa, MasterCard, American Express).
- Zaświadczenie medyczne (w języku angielskim), jeśli chorujecie Państwo na jakiś poważne schorzenia
- Należy rozważyć zakup dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego (ubezpieczenie kosztów transportu, leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków)
- Małe saszetki, torebki z suwakiem na dokumenty i pieniądze oraz jakiś plecak szczególnie przyda się na Safari. Dokumenty należy trzymać albo hotelowym sejfie albo zawsze blisko siebie – najwięcej złodziei jest na bazarach.
- Odzież powinna być lekka, przewiewna i w jasnych kolorach. Powinniśmy zabrać długie spodnie,szorty,polar,sweter albo lekka kurtka,kostium kąpielowy, koszula z krótkim rękawem, koszula z długim rękawem, buty zakryte trekingowe lub adidasy,sandały,kapelusz albo czapka ( chronią nas przed groźnym słońcem ), płaszcz przeciwdeszczowy (wszystko z tkanin przewiewnych)
Profilaktyka podczas pobytu w Napalu
Chronić się przed ukąszeniem owadów: Stosować repelenty, korzystać z moskitier, unikać przebywania na otwartym terenie od zmierzchu do świtu. W pomieszczeniach z klimatyzacją lub gdzie nie ma moskitier używać w miarę możliwości siatki na okna. Zawsze kontrolować przed snem pomieszczenie czy nie ma insektów. Wychodząc w teren właściwie zabezpieczyć się w odzież (długie nogawki i rękawy).

Chronić się przed nadmiernym słońcem: Należy pamiętać, że słońce w tropikach jest bardzo nisko, bardzo szybko się opalamy i przegrzewamy organizm. Dlatego należy ograniczyć przebywanie na plażach i otwartym słońcu w godzinach pomiędzy 11.00-16.00.Stosować wysokie filtry UVA/UVB, okrycia głowy i nosić okulary przeciwsłoneczne.
Nie brodzić i kąpać się w zbiornikach ze stojącą wodą: Zbiorniki ze stojącą wodą (jeziora,kanały,stawy,kałuże,sadzawki) to ulubiona kryjówka ślimaków przenoszących bilharcjozę (po malarii najczęściej występująca choroba tropikalna na świecie). Obecnie cierpi na nią 200-300 mln ludzi. Larwy przywry przenikają do organizmu człowieka przez skórę, do powierzchownych naczyń krwionośnych. Przekształca się w migrujące stadium rozwojowe – schistosomulę, która dostaje się wraz z krwią do płuc, lewej części serca, dużego krwiobiegu i w końcu do wątroby. Wątroba jest miejscem osiągnięcia dojrzałości płciowej.
Spożywać żywność i wodę wyłącznie z kontrolowanych źródeł: Myć ręce wodą z mydłem przed każdym posiłkiem i stosować żele antybakteryjne z minimalną zawartością alkoholu 60%.W terenie,gdzie nie mamy dostępu do wody zawsze stosujemy żele.Pić tylko i wyłącznie wodę butelkowaną lub przegotowaną.Unikać spożycia napojów i drinków z lodem niewiadomego pochodzenia.Unikać spożycia produktów mlecznych, jeśli nie mamy pewności, że były pasteryzowane oraz żywności pochodzącej od ulicznych sprzedawców.Uważajmy na świeżo wyciskane soki.Unikajmy surowych warzyw (zwłaszcza liściastych), sałatek, owoców morza, mięsa, majonezu i lodów. Owoce myjemy i obieramy własnoręcznie. Jedzmy potrawy gotowane, pieczone lub smażone.
Unikać obrażeń ciała i drobnych skaleczeń: Unikać kontaktów z lokalnymi zwierzętami,a w przypadku pogryzienia lub zadrapania przez zwierzę, należy jak najszybciej przemyć ranę wodą utlenioną lub wodą z mydłem i skierować się do placówki służby zdrowia.Unikać robienia tatuaży, przekłuwania uszu, pępka, iniekcji niesterylnymi igłami ( zagrożenie zakażeniem HIV, WZW typu B, C). Unikać chodzenia boso po ziemi, gdzie istnieje ryzyko zakażenia (choroby pasożytnicze, np. zespół larwy wędrującej ), picia alkoholu przed planowanym prowadzeniem pojazdu, jazdy przepełnionymi autobusami i mikrobusami.Zawsze zapinać pasy bezpieczeństwa i stosować foteliki samochodowe dla dzieci, korzystać z kasków podczas jazdy rowerami i motocyklami,korzystać z kasków podczas wycieczek w skalne góry.Dbać o higienę ciała.Stosować prezerwatywy, a najlepiej unikać stosunków seksualnych ( zagrożenie zakażeniem HIV, WZW typu B, C, choroby skórne).
A co po powrocie.
Nie należy lekceważyć żadnej infekcji, która wystąpi w ciągu kilku miesięcy.W przypadku gorączki, biegunki, wysypki itp. należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza zwracając uwagę lekarzowi na swój zagraniczny pobyt. Wczesne rozpoznanie choroby może uratować życie!
Inne przydatne informacje o tym kraju.
NEPAL (Federacyjna Demokratyczna Republika Nepalu)
Stolica: Katmandu
Waluta: rupia nepalska (NPR); 1 NPR = 100 paisa;
Język urzędowy: nepalski
Inne języki: angielski
WIZA, PRZEPISY WJAZDOWE.
Obywateli RP obejmuje obowiązek wizowy. Wizę można uzyskać w Ambasadzie Nepalu (najbliższa znajduje się w Berlinie) jak również na lotnisku w Katmandu oraz w następujących punktach granicznych: Kakarvitta, Jhapa (Nepal Wschodni); Birgunj, Parsa (Nepal Środkowy); Kodari, Sindhupalchowk (Pogranicze Północne); Belahia, Bhairahawa (Rupan-dehi, Nepal Zachodni); Jamunaha, Nepal-gunj (Banke, Nepal Środkowo-Zachodni); Mohana, Dhangadhi (Kailali, (Kanchanpur, Daleki Nepal Zachodni); Gadda Chauki, Mahendranagar. Jest ona płatna.
Za pobyt w Nepalu bez ważnej wizy grozi kara grzywny lub więzienia. Paszport powinien być ważny przynajmniej na czas ważności wizy. Nie wymaga się okazania przy wjeździe biletu powrotnego ani określonej kwoty pieniędzy na każdy dzień pobytu.
Uwaga: Turyści planujący wyprawę do regionu Mustang (teren wypraw himalajskich), tradycyjnie autonomicznego wobec władz centralnych, obowiązani są dokonać dodatkowej (i niezależnej od wizy wjazdowej do Nepalu) opłaty w wysokości nie mniej niż 700 USD od osoby za tydzień pobytu. Za pobyt w regionie Mustang bez wskazanej wyżej opłaty można zostać skazanym na 1 miesiąc więzienia.
PRZEPISY CELNE
Nie ma restrykcji celnych, które odbiegałyby od powszechnie przyjętych standardów. W Nepalu nie ma możliwości odzyskania podatku VAT.
PRZEPISY PRAWNE
Za przemyt narkotyków grozi kara pozbawienia wolności do 10 lat.
UWAGA: mając na uwadze zjawisko wprowadzania w Nepalu do obiegu fałszywych banknotów o nominałach 1000 i 500 rupii indyjskich, posiadanie takich banknotów jest nielegalne w tym kraju
MELDUNEK
Obowiązuje przy pobytach powyżej 120 dni.
UBEZPIECZENIE
Kierowcy powinni mieć wykupioną polisę ubezpieczenia komunikacyjnego. Polisy polskich towarzystw ubezpieczeniowych są uznawane tylko, gdy towarzystwa te są reprezentowane przez miejscowych agentów. Na czas chodzenia po szlakach górskich należy zaopatrzyć się w polisę ubezpieczeniową ważną na pułap po jakim będziemy się poruszać. Przy zaistnieniu potrzeby ewakuacji ze szlaków górskich, należy mieć świadomość, że godzina lotu helikoptera wynosi od 1,5 do 2,5 tys. USD.
SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA
Nosiciele wirusa HIV mają zakaz wjazdu na terytorium Nepalu. Nie ma obowiązku szczepień ochronnych, jednak zalecane jest wcześniejsze zaszczepienie się przeciw żółtaczce typu A i B oraz tężcowi. W sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień należy kontaktować się z wojewódzka stacją sanitarno – epidemiologiczną. Koszty pobytu w szpitalach państwowych są niewielkie, a w prywatnych klinikach wynoszą od 35 do 40 USD za dobę. Celem uniknięcia ew. problemów zdrowotnych należy spożywać wyłącznie napoje z fabrycznie zamkniętych pojemników i unikać żywienia się w lokalach gastronomicznych niskiej kategorii.
PODRÓŻOWANIE PO KRAJU
Turyści zmotoryzowani powinni legitymować się międzynarodowym prawem jazdy. Z uwagi na specyfikę lokalnego ruchu drogowego (ruch lewostronny, powszechne nieprzestrzeganie przepisów, fatalny stan dróg) zleca się powstrzymanie od samodzielnego prowadzenia pojazdów. Z uwagi na liczne wypadki drogowe należy unikać podróżowania nocą dalekobieżnymi autobusami. Oficjalne ograniczenia w swobodzie podróżowania dotyczą rejonów przygranicznych.
Jeśli celem pobytu w Nepalu jest trekking górski zaleca się: korzystanie z usług renomowanych biur podróży, korzystanie z usług doświadczonych przewodników, pozostawanie na utartych szlakach i poruszanie się w grupach. Należy mieć na uwadze, że znaczne obszary Nepalu pozostają poza zasięgiem jakiejkolwiek łączności (telefonicznej lub internetowej) i podczas trekkingu należy liczyć się z kilkudniowymi przerwami w możliwościach kontaktu ze światem. Należy mieć na uwadze, że czas pokonywania tras górski zazwyczaj zajmuje więcej czasu aniżeli wskazany przez przewodnika lub biuro turystyczne. Władze Nepalu wprowadziły dla osób pokonujących szlaki górskie system zwany Trekker’s Information Management System (TIMS). Wszystkie osoby udające się na piesze wycieczki po szlakach górski mają obowiązek zaopatrzenia się w kartę TIMS. Karty te wydawane są przez autoryzowane firmy trekkingowi, przez Związek Agencji Trekkingowy Nepalu w Katmandu i Pokharze (TAAN) oraz w biurach Nepalskiej Organizacji Turystycznej (NTB). Koszt uzyskania karty to ok. 10 USD dla członków wypraw grupowych i ok. 20 USD dla osób indywidualnych. Opłata uwzględnia jedna wyprawę. Karty umożliwiają lokalizację jej posiadacza na wypadek zaistnienia takiej potrzeby. Zaleca się korzystanie z usług wyłącznie licencjonowanych znanych agencji trekkingowych i usług ich przewodników. Należy się zawsze upewnić, że agencja z której korzystamy zaopatrzyła nas w kartę TIMS. Zawsze warto zostawić rodzinie lub znajomym plan swojej marszruty, jak również zadbać o poinformowanie o wszelkich zmian wprowadzonych do niej. Warto marszrutę przesłać do Ambasady RP w New Delhi lub w języku angielskim do Konsulatu RP w Katmandu.
BEZPIECZEŃSTWO
Sytuacja wewnętrzna w Nepalu pozostaje napięta.
Problemem pozostaje pospolita przestępczość. W całym kraju należy liczyć się z nagłymi wybuchami niepokojów społecznych i zamieszek ulicznych oraz strajkami generalnymi, podczas których dochodzi do starć pomiędzy zwolennikami poszczególnych sił politycznych i które skutecznie paraliżują życie codzienne.
INNE PRZYDATNE INFORMACJE
Walutę można wymieniać w oficjalnych punktach. Mając dowód wymiany można zwrócić rupie nepalskie i odzyskać walutę.
W Nepalu są wymienialne rupie indyjskie, niemniej do wymiany nie są przyjmowane banknoty o nominałach 1000 i 500 rupii.
Turyści uprawiający wędrówki górskie ponoszą opłaty. Uprawianie turystyki górskiej w niektórych rejonach wymaga wcześniejszej zgody Departamentu Imigracji i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Nepalu.
Pomiędzy czerwcem i wrześniem w Nepalu jest pora monsunowa. Obfite opady deszczu mogą prowadzić do osunięć zboczy górskich, do powodzi, zniszczenia lub zablokowania szlaków komunikacji lądowej lub odciąć niektóre regiony od reszty kraju.
Nepal leży w strefie aktywności sejsmicznej.
Dniem wolnym od pracy w Nepalu jest sobota. Niedziela jest normalnym dniem pracy.
PLACÓWKI DYPLOMATYCZNE
Brak polskiej placówki dyplomatycznej
Państwo podlega kompetencji terytorialnej Ambasady RP w New Delhi (Indie).
Honorowy Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Katmandu
konsul honorowy: Lokmanya Golchha (język konsula nepalski, hindi, angielski)
Nepal, Katmandu, Golchha House, Ganabahal, P.O.Box 363
Tel.: (00 977 1) 4249114 Tel.: (00-977 1) 424-9939 Tel.: (00 977 1) 4250001 Faks: (00 977 1) 4249723
polishconsulatenepal@gmail.com
Powyższe informacje opierają się na stanie wiedzy z dnia publikacji i mogą ulec zmianie bez powiadomienia.