Porażenie kleszczowe

Porażenie kleszczowe jest stanem chorobowym, który wpływa na funkcjonowanie najważniejszych mięśni. Zaburzenie ich pracy jest spowodowane ekspozycją na neurotoksynę, wytwarzaną przez kleszcza w gruczołach ślinowych. Im dłużej pasożyt bytuje na swoim żywicielu, tym większe stwarza zagrożenie dla człowieka. Choroba ta jest śmiertelna, dlatego tak ważne jest, aby wiedzieć, jak się chronić przed ugryzieniami kleszczy.

Czym jest porażenie kleszczowe?

Każda osoba może być dotknięta porażeniem kleszczowym, ale dzieci w wieku poniżej 10 lat wydają się być najbardziej dotkniętą populacją. Na zachorowanie nie ma wpływu płeć, rasa lub pochodzenie etniczne, jednak większą liczbę przypadków zakażeń odnotowano u dziewcząt i kobiet ze względu na dłuższe włosy, w których kleszcze mogą się ukryć. Paraliż kleszczowy jest powszechny na całym świecie. Badania wykazują, że może występować blisko 60 gatunków kleszczy, które powodują paraliż u ludzi. Najczęściej pojawiają się one w okresach wiosenno-letnich. Porażenie kleszczowe jest także traktowane jako choroba endemiczna w niektórych regionach Australii, północno-zachodnich USA i południowo-zachodniej Kanadzie.

Ugryzienia kleszcza najczęściej występują na głowie – za uszami, we włosach i w okolicach szyi. Po fazie prodromalnej (parestezje, niepokój, podrażnienie, zmęczenie i mięśniobóle) objawy neurologiczne zaczną się od porażenia kończyn dolnych. Odruchy głębokich ścięgien są słabe lub nieobecne. Po następnych 12 do 24 godzin mięśnie twarzy stają się anemiczne. Najważniejszym krokiem jest usunięcie kleszcza z ciała żywiciela, gdyż bez tego w końcu zawiodą również mięśnie odpowiedzialne za oddychanie, a pacjent umrze z powodu niewydolności. Rzadkie formy choroby obejmują paraliż mięśni ogniskowych (mięśnie twarzy, ramion, rozszerzenie źrenic i ostry zespół móżdżkowy).

Diagnoza porażenia kleszczowego

Obecność kleszcza w połączeniu z nagłym (12-24 godzin) pojawieniem się osłabienia nóg lub upośledzeniem oddychania jest kluczowa i diagnostyczna. Nawet jeśli pasożyta nie ma już na ciele, to pozostawia on po sobie specyficzną ranę (mała dziura otoczona lekko podniesionym i zaognionym obszarem), co bardzo często może potwierdzić diagnozę. Specjalistyczne laboratoryjne techniki diagnostyczne nie są dostępne w przypadku tej choroby. Procedury, które mogą być pomocne, obejmują oznaczenie PCV i bocznego RTG klatki piersiowej w celu oceny obecności i stopnia obrzęku płuc, a także potencjalnego zapalenia z powodu upośledzenia układu oddechowego.

Rozpoznanie różnicowe obejmuje zatrucie jadem kiełbasianym, zespół Guillain-Barré, kompresję rdzenia kręgowego, poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego, zatrucie metalami ciężkimi z zapaleniem mózgu i rdzenia oraz kilka innych rzadkich przyczyn.
 

Objawy porażenia kleszczowego

Paraliż kleszczowy jest ostrym, postępującym, wstępującym paraliżem motorycznym. Objawy kliniczne pojawiają się zwykle w 5-7 dni po ugryzieniu kleszcza i postępują szybko w ciągu 24 do 48 godzin. Wczesne objawy mogą obejmować:

• zmianę lub utratę głosu,

• brak koordynacji kończyn dolnych,

• zmianę częstości oddechów,

• apatia, senność,

• drętwienie stóp, dłoni i twarzy,

• podwójne widzenie lub rozmyty obraz,

• odruch wymiotny lub kaszel,

• rozszerzenie źrenic.

Paraliż kończyn dolnych zaczyna się od niewielkiego do wyraźnego niedowładu i słabości. Zaburzenia te mogą również dotyczyć rąk i dłoni, jednak przeważnie to właśnie ograniczone zdolności poruszania nogami są pierwszym symptomem, który powinien skierować chorych jak najszybciej do lekarza.

Nieprawidłowość w oddychaniu jest głównym czynnikiem prognostycznym. Częstość oddechów może początkowo wzrosnąć, ale wraz z postępem choroby staje się wolniejsza i widoczna, zwłaszcza przy wydechu. Zmniejsza się również przełyk, następuje gromadzenie śliny, co w połączeniu z próbami oczyszczenia gardła wywołuje charakterystyczne ostre, świszczące dźwięki.
 

Leczenie porażenia kleszczowego

Leczenie polega zasadniczo na dokładnym i prawidłowym usunięciu pasożytów. W przypadku północnoamerykańskich gatunków kleszczy wymienionych w epidemiologii, usunięcie wszystkich kleszczy zwykle powoduje poprawę stanu pacjentów w ciągu 24 godzin i całkowite wyleczenie w ciągu 72 godzin. Jeżeli osoba była narażona na długotrwałe działanie toksyny, może być potrzebna opieka podtrzymująca życie i podłączenie do aparatury umożliwiającej oddychanie.

W przypadku osób starszych, a także tych z osłabioną odpornością, z chorobami układu oddechowego i sercowo-naczyniowego nawet podjęcie leczenia nie gwarantuje powrotu do zdrowia. Aż 5% wszystkich zakażeń kończy się śmiercią pomimo usunięcia kleszcza. Niekiedy wystarczy kilka godzin zbyt długiego bytowania pasożyta na skórze, by do ciała została wprowadzona śmiertelna dawka neurotoksyny.

 

Zobacz także inne choroby i tematy związane z kleszczami:
 

• Tularemia
• Objawy boreliozy przewlekłej
• Naturalne leczenie boreliozy
• Rumień od kleszcza

Powikłania porażenia kleszczowe

• niewydolność oddechowa,
• drgawki i dreszcze,

Profilaktyka antykleszczowa

• Powyższa porada jest jedynie sugestią i spisem informacji z wielu renomowanych źródeł i w przypadku problemów zdrowotnych nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Zawsze w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem !
• Informacje opierają się na stanie wiedzy z dnia publikacji 13.07.2018 i mogą ulec zmianie.